Toeristen

Begin oktober 1615, vroeg in de ochtend. Een felle herfststorm met zwarte luchten teistert de kust van de Provence. Bewoners van het kleine vissersdorpje Saint-Tropez zien plotseling vreemde silhouetten uit de duistere zee opdoemen. Drie schepen zoeken luwte in de kleine haven. Spaanse fregatten, die zich niet eerder aan deze kade hebben gemeld. Opwinding ontstaat wanneer de opvarenden in zicht komen. In het archief van de Bibliothèque Inguimbertine in Carpentras worden de getuigenissen van die dag bewaard. Op Antoine de Suffren seigneur de Saint-Tropez en zijn ega, die de bezoekers officieel hebben ontvangen, maken de vreemdelingen grote indruk gezien hun uitvoerige beschrijving.

De plotselinge verschijning van "kleine mannen met brede gezichten, bleek, hun neus platgeslagen en met grote neusgaten, diepliggende kleine ogen, hoge voorhoofden, zonder baard en ook nauwelijks haren op hun gezicht" zette het dorp op z'n kop. Ze aten met kleine stokjes die ze meegebracht hadden en "droegen altijd een groot zwaard of dolk bij zich zoals de vrouwen in ons dorp hun spinrokken"*.

Twee Spaanse monniken aan boord brachten uitkomst. Het bleek te gaan om hoog bezoek. Een Japanse samoerai die als ambassadeur met zijn uitgebreide gevolg op weg was naar paus Paulus V in Rome. Tsunenaga Hasekura was de naam en vrijwel zeker de eerste Japanner die voet op Franse bodem heeft gezet. In Rome heeft schilder Claude Deruet nog een portret van hem gemaakt, mèt zwaard. De samoerai hangt daar nu in het museum Galerie Borghèse.

Het dorp ontving de gasten met alle égards. In afwachting van beter weer werd onderdak gevonden bij de adellijke weduwe Coste. Dorpelingen vergaapten zich dagenlang aan de vreemdelingen. De meeste indruk maakten de zakdoeken van Chinees zijdepapier "die nooit twee keer gebruikt werden maar direct op straat gegooid". Een verspilling waarvoor het dorp te hoop liep, het wegwerptijdperk was nog ver weg. Om elk gebruikt exemplaar werd gevochten "vooral die van de ambassadeur die aan de randen versierd waren met vignetten".

Helaas vertrok de diplomatieke vloot al na drie dagen, nagekeken door een massa volk op de kade. Niemand was zich waarschijnlijk bewust van de historische betekenis van de allereerste toeristen die langs kwamen. Saint-Tropez is er nooit meer vanaf gekomen.

* spinrok: stok waarop materiaal werd gestoken om te spinnen

Je remercie Lionel Crooson

Polanski

De halve filmwereld verkeert in shock. Franse politici rollen over elkaar heen om toch maar als eerste te roepen dat het een schandaal is. Maar Amerikanen begrijpen niets van alle opwinding.

Zaterdag werd de Pools-Amerikaanse filmer Roman Polanski in Zwitserland opgepakt. Er stond nog een aanhoudingsbevel in de computer omdat hij in 1977 een dertienjarig meisje heeft verkracht in de woning van filmacteur Jack Nicholson. Dat heeft hij bekend, maar voordat de (overigens al verminderde) straf kon worden uitgezeten vluchtte de bekroonde regisseur naar Parijs. Ruim dertig jaar later dreigt dus uitlevering door de Zwitserse justitie.

Maar Polanski heeft ook een Frans paspoort en dus klom minister van cultuur Frédéric Mitterand (neef van oom François) hoog in de boom en wenste ''deze nieuwe beproeving aan niemand toe die al zoveel heeft doorgemaakt''. Hij doelde daarbij op de in Auschwitz overleden joodse moeder en de moord op partner Sharon Tate in 1969. Mitterand noemde de aanhouding “absoluut verschrikkelijk” en dikte zijn ongenoegen aan met de verzekering dat ook Le Président zijn emoties deelde…

De Amerikaanse pers is éénduidig in het onbegrip voor de Franse compassie. Briljant regisseur of niet, Polanski was voortvluchtig. “Hij verdient voor zijn immoreel gedrag meer dan dertig jaar verguld ballingschap in een land dat weigerde hem uit te leveren”, aldus de Washington Post. Columnist Eugene Robinson herinnerde terloops fijntjes aan de onthulling die Mitterand zelf deed in zijn boek La Mauvaise Vie (2005) over een relatie met Thaise schandknapen. Tegelijk relativeerde hij de zaak: “Maar heeft Polanski al niet genoeg geleden? Al die grijze en regenachtige winters in Parijs. Verplicht eten in te dure restaurants alleen vanwege de Michelinster en dan zomers nog op vakantie naar het hete en rampzalige zuiden.”

De Los Angeles Times deed de zaak af met een tip voor pedofielen: "Ga naar Parijs, maak een filmcarrière en je kunt drugs gebruiken en slapen met kinderen zoveel als je wilt. De Franse accepteren dat, je geniet grote achting en wordt geroemd om je uitzonderlijke artistieke en menselijke kwaliteiten.”

Sarkozy, toch even in New York, heeft het ongetwijfeld allemaal gelezen.

BB 75

De natte droom van mijn generatie werd vandaag 75. Ze liet eind vijftiger jaren puisterige jongelingen ontdekken dat onder doorgaans ondoordringbare meisjeskleding iets moois viel te beleven. Ondanks het snelle huwelijk met ontdekker Roger Vadim (Et Dieu créa la femme), bleef ze een soort onaantastbare maagdelijkheid uitstralen. Met tegelijk iets immoreels, een zweem van iets wat eigenlijk niet mocht, dacht je tenminste. Inmiddels weet je, na nog drie huwelijken, dubbel zoveel loslopende minnaars, een paar abortussen en zelfmoordpogingen, dat ook die herinnering aan Brigitte Bardot gerekend kan worden tot de illusies van het witte doek.

Een halve eeuw later haalt ze nog steeds het nieuws. Als activiste voor de rechten van uitgehongerde poezen of ander droevig kleinvee. Maar vooral met uitlatingen over minderheden als immigranten, moslims en homoseksuelen. In 2006 schreef ze over moslims aan (toen nog minister van binnenlandse zaken) Sarkozy: 'Ik heb er genoeg van steeds voor de gek gehouden te worden door deze bevolkingsgroep die ons vernietigt en ons land vernietigt met het opleggen van hun gebruiken.' Vorig jaar werd ze ervoor veroordeeld tot een boete van 15.000 euro. Het was niet de eerste keer, al vier keer eerder werd de voormalige seksbom beboet voor het aanzetten tot racisme. In 2004 moest ze 5.000 euro betalen na het verschijnen van haar boek 'Un cri dans le silence', waarin ze homo's, migranten en werklozen aanvalt.

Bardot vierde vanavond thuis in Saint-Tropez haar verjaardag met de vierde echtgenoot, extreemrechts politicus Bernard d'Ormale, en haar persoonlijke Ark van Noach.

Vichy

Wel eens in Vichy geweest? Op zo'n droevige dag tegen het einde van de zomer? Een stadje in het hart van Frankrijk met een gekweld verleden en een gedateerd heden. Je waant je er in de jaren vijftig van de vorige eeuw, toen het oude kuuroord met alle middelen de smet van de oorlogsjaren probeerde uit te wissen. Nu is dat al weer vergane glorie. De gevels van mondaine hotels en badgelegenheden hebben een verfje nodig.
Net als de oudere dametjes met hun kleurige poedeltjes. Eenzaam op hun dagelijkse parade langs de boulevard bij de eeuwig voortkabbelende Allier. Sinds kort ook voorzien van fietspad. Bedrijvigheid vooral in het segment van de duurdere drogisterijspulletjes als watertjes, zalfjes en lotionnetjes. Zowel voor haar als voor de poedel.

Een verblijf ter plekke wordt toch vooral overschaduwd door de marionettenregering van maarschalk Philippe Pétain die hier tussen 1940 en het einde van de Wereldoorlog collaboreerde met Duitse en Italiaanse nazi’s. En door het wegvoeren van Franse joden naar vernietigingskampen. Door de eigen politie en meelopende ambtenaren, die hier in de prachtige villa’s hun comfortabele oorlogsjaren sleten.
Een stukje zwarte geschiedenis dat zelfs door verzetsheld De Gaulle lang is weggestopt. Pas president Chirac erkende kort na zijn aantreden in 1995 de politieke verantwoordelijkheid voor de deportaties. Van voorganger Mitterand hoefde dat niet te worden verwacht, hij had in die oorlogsjaren zelf een functie in Vichy.

Mocht je onverhoopt toch stranden bij de Vichyssois, vergeet dan niet een vorkje te prikken bij chef Antoine Souillat in de Rue Burnol op nummer acht.
En geniet van zijn prachtige fromages auvergnats.

Zo heeft inderdaad ieder nadeel toch z'n voordeel…

Alesia

Met de auto van Nederland naar het zuiden of omgekeerd kom je door de prachtige Bourgogne. Vergeet de autoroute, doe er een dagje langer over en ontdek prachtige plaatsjes in een groen glooiend landschap. Je kunt overal afstappen voor een rijke lunch of bourgondische nacht. Een mooie gelegenheid voor een bezoek aan de oudst beschreven plek met historische betekenis voor Frankrijk. Het dorpje Alise-Sainte-Reine in de Côte-d'Or, even ten zuidoosten van Montbard. Niet ver van legerplaats La Courtine waar veel Nederlandse soldaten ooit kennis maakten met wijn, wijf en gezang. Juist daar joeg in 52 vóór de jaartelling de Romeinse veldheer Julius Caesar definitief de barbaarse Germanen over de kling. Zodat de beschaving gered werd, althans voor een poosje.
Alise-Sainte-Reine heeft nauwelijks 700 inwoners, een museum, de wegwijzer naar het slagveld, de plek waar het gebeurde. Plus een bronzen Vercingétorix, de legendarische besnorde Germaanse hoofdman. Na ruim 2000 jaar nog steeds populair in deze streken. Natuurlijk doordat hij model stond voor die andere kleine held Asterix, ook een geducht tegenstander van Caesar.
De plek heette toen Alesia en dat weten we van Caesar zelf. Hij schreef namelijk het verslag van zijn Gallische oorlog in De Bello Gallico, het eerste geschrift waarin ook sprake is van wat nu Nederland heet.

Na vele veldtochten had Caesar de resterende Germaanse stammen teruggedrongen in het oppidum Alesia op de Mont Auxois. Een formidabele bult bij het huidige dorp. De Romeinse belegering en dagenlange strijd met grote verliezen dwongen Vercingétorix tot roemloze overgave.

"Caesar nam plaats op de schans, voor zijn kamp. Daar moesten de stamhoofden verschijnen. Men leverde Vercingétorix uit en gooide de wapens neer. Caesar hield twee stammen apart om te zien of hij deze weer voor zich kon winnen. Uit de rest van de krijgsgevangenen gaf hij er aan zijn hele leger één per man als buit."

Het betekende dat 40.000 Germanen als slaven naar Rome gingen. Caesar zelf voerde Vercingétorix mee in zijn overwinningsparade, voordat deze werd omgebracht. De winnaar kwam uiteindelijk zelf volgens goed Romeins gebruik door 23 dolksteken aan z'n eindje.

Carte des Vins

Nog maar twee maanden sparen en je kunt een geweldige klapper maken. In de eerste week van december gaan bij het Parijse veilinghuis Piasa 18.000 flessen van het sterrenrestaurant La Tour d'Argent onder de hamer. De cave van de o zo Britse chef-sommelier David Ridgway, waar nu nog 450.000 flessen rustig wachten op de verlossende tire-bouchon, moet een beetje geruimd om plaats te maken voor wat modernere wijnen. Vooral voor Amerikaanse gasten, die soms op een avond voor 20.000 dollar of meer laten ontkurken.

Veel is destijds exclusief van châteaux en domaines gekocht en nergens anders verkrijgbaar. Voor honderd euro maak je al kans op een aardig flesje, de grote jongens gaan pas voor duizendjes naar de volgende kelder. Bijvoorbeeld een Château Latour uit 1975, een Lafite Rothschild van nog eens vijf jaar eerder en een Cheval Blanc van 1928. Nog niet de oudste op de veilinglijst, want uit de Loire kun je een Vouvray Haut Lieu Huet 1919 scoren. Bij het Kerstdiner dan ook maar een Grande Fine Champagne Monnet 1858.

David Ridgway, in 1981 als bordenwasser in La Tour d'Argent begonnen, koestert in het verste hoekje van zijn kelder zijn nu oudste Bordeaux, een 1845 Château Langoa-Barton. Oeroud en waarschijnlijk onbetaalbaar is een Logis de Servolles cognac uit 1797, net na de Franse revolutie.

Toppunt van de wijncollectie was tot voor kort de laatste fles 1811 Château Lafite, maar die liet een kelderjongen uit zijn handen vallen. "He's not with us anymore", liet Ridgway weten...

RATP 60

Het Parijse openbaarvervoer bedrijf RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens) bestaat 60 jaar.
Goed voor 1,5 miljard metroreizigers per jaar en nog eens zo'n hoeveelheid met bus, tram en de locale treinverbindingen met de RER. Oftewel 10 miljoen per dag!
Met 3400 kilometer buslijnen en 300 metrostations. Nog steeds staatsbedrijf met bijna 44.000 man/vrouw personeel.
RATP staat door de vele stakingen ook voor Rentre Avec Tes Pieds (Loop maar terug).

Edelvrouwen

Ook Franse geschiedenis gaat vooral over mannen. Zelfs hun moeders komen nauwelijks aan bod. Maar wel in Dames du XII siècle van de in 1996 overleden historicus Georges Duby. Hij werd in '87 gekozen als lid van de prestigieuze Académie Française op fauteuil 26. Dit exclusieve gezelschap vult namelijk pas een stoel wanneer de vorige bezitter empirisch heeft ondervonden dat lidmaatschap geen garantie is voor eeuwig leven.

Duby was hoogleraar aan het Collège de France èn specialist in verhalen over de middeleeuwen. In zijn boek over edelvrouwen blijkt dat de positie van de vrouw, zelfs van adellijke stam, in die donkere eeuwen niet benijdenswaard was. Vaak op zeer jonge leeftijd uitgehuwelijkt aan een machtig heer, met als doel gebiedsuitbreiding en vooral mannelijk nageslacht. Want volgens heersende Salische wetgeving stonden vrouwen in de opvolging buitenspel. Wanneer bruiden nog niet de passende leeftijd hadden voor de daad, werden ze in de wacht gezet. Lukte het uiteindelijk niet, zorgde de hofhouding voor vruchtbare vervanging. Daartoe verbleven diverse spannende hofdames in de coulissen zodat de vorst zijn kunsten op peil hield. Soms zo goed dat een nakomeling het resultaat was. Niet zelden weten we van een opvolger niet eens de naam van de moeder.

Kras voorbeeld is de Normandische hertog Rollo, Viking van afkomst. Hij sloot vrede met de Frankische adel en kreeg in ruil de zuigeling Gisèle tot bruid, dochtertje van koning Karel de Eenvoudige. Het wurm werd voorlopig ondergebracht bij een aartsbisschop. Rollo rollebolde intussen lustig voort en maakte terloops wat concubines zwanger. Gisèle stierf kinderloos.

Deze verhalen werd vaak opgetekend door de hofmonnik. Zo schreef ene Dudo de lof van bruid Emma van hertog Richard Zonder Vrees, zelf het resultaat van een buitenechtelijke slipper. "Deze maagd met haar gulle vormen is in staat hem genot te schenken. Zij staat volkomen open voor de echtelijke omstrengelingen en omhelzingen die het bed tot een genot maken", zo wist hij. Wellicht uit eigen ervaring...?

De kannunik wist ook precies wat de taak van zijn heer was: "Het bevruchten van het meisje dat door de Heilige Geest in zijn bed is geplaatst," schreef hij in zijn opwinding. Maar met Emma verliepen de nachten stroef, terwijl het met dochter Gunnar van de houtvester wel lukte. Zij schonk hem een zoon en kreeg later ook de positie die hoorde bij de moeder van de troonopvolger.

De meeste niet adellijke vrouwen deden er nauwelijks toe. Duby verhaalt van een Normandische boer, wiens huisgenote wat zaken gestolen had. Vrouwen vielen, net als huisdieren, echter niet onder het 'algemeen nut'. Zij waren voorwerpen, roerende goederen. De brave man kreeg van de hertog de doodstraf voor iets wat zijn vrouw had uitgehaald.

Café

...duur bakkie in Parijs...

Clearstream

Vandaag begon in Parijs het proces in de onwelriekende zaak Clearstream. Over een maand moet rechter Renaud Van Ruymbeke het vonnis vellen en tot die tijd zit Toute la France aan het scherm gekluisterd voor de allerlaatste sappige details. De affaire begint in 2001 als een stagiair-accountant bij de Luxemburgse bank Clearstream bestanden van de bank stuurt naar journalist Denis Robert, bekend om het hinderlijk volgen van financiële instellingen. In zijn e-mail zegt de stagiair dat hij het bestaan van geheime rekeningen kan bewijzen. Hij heeft op dat moment niet het vermoeden dat er met de informatie is geknoeid.

Aan de lijsten blijken namen toegevoegd van bekende personen, alsof ze ook geheime rekeningen hebben bij buitenlandse banken. Dat wordt pas in 2004 duidelijk wanneer een anonieme verklikker, le corbeau, de lijsten naar justitie laat lekken zodat de betrokkenen voor de rechter kunnen worden gedaagd. Onder de tientallen vals beschuldigden niet de minsten: Nicolas Sarkozy, oud-ministers Charles Pasqua en Brice Hortefeux, Alain Minc (politiek raadgever en vriendje van Sarkozy) en Edwy Plenel (oud-hoofdredacteur van het dagblad Le Monde). Om de zaak niet opvallend politiek te maken hebben de bedenkers ook anderen toegevoegd, zoals de rondborstige actrice Laetitia Casta en zucht-zangeresje Alizée. Overigens komt de naam van Sarkozy niet voluit op de fameuze lijsten voor. Wel die van Paul de Nagy en Stephane Bocsa. De Franse president heet voluit Nicolas Paul Stéphane Sarkozy de Nagy-Bocsa en behoort tot degenen die de rechtszaak hebben aangespannen.


Onder de aangeklaagden niemand minder dan oud-premier Dominique de Villepin (op de foto tussen zijn advocaten). Hij zou de actie hebben gesteund om Sarkozy en diens entourage in diskrediet te brengen in de race om het kandidaatschap voor de presidentsverkiezingen 2007. Dat is althans beweerd door enkele getuigen. Sleutelfiguur lijkt Imad Lahoud (informaticus en oud-medewerker Franse geheime dienst met een rijk netwerk aan politieke vrienden), die de lijsten zou hebben ontvreemd uit de computer van journalist Robert. De komende weken moet de rechtbank uit 40 delen processtukken de waarheid zien te halen. Sarko heeft zich riant in de slachtofferrol geschurkt en wacht tot de schuldigen “zijn opgehangen aan een haak bij de slager”, in zijn eigen woorden.

2005 nog samen in het kabinet

Saillant detail: De Villepin verscheen vandaag in dezelfde rechtszaal waar ooit Marie Antoinette haar doodvonnis aanhoorde…

Pic Saint Loup

Ergens in de donkere middeleeuwen zouden drie gebroeders hebben gedongen naar het hart van de bloedmooie Bertrade. Dochter van de locale seigneur in het land rond Cazeveille en Valfaunès, een goed uur gaans van Montpellier. De verliefde jongelingen Guiral, Clair en Loup kregen haar niet in de sponde en omdat de maagd ook nog niet wilde kiezen, vertrokken de drie op kruistocht. Na ommekomst van het jarenlange avontuur in de heilige regionen bleek Bertrade alsnog als maagd te zijn gestorven, hetgeen de koene kruisridders tot diepe kommernis bracht.

Kennelijk was er niet direct vervanging voorhanden en de gebroeders besloten als kluizenaars voort te gaan. In die tijd koos je daar in deze streken een flinke berg voor uit. Guiral trok westwaarts en sleet zijn dagen op een top in de buurt van de Mont Aigoual, nu nog steeds de Mont Saint-Guiral.
Broer Clair ging zeewaarts en hoefde niet zover te klimmen om een bult naar zich te laten noemen. De stad Sète werd pas in de 17e eeuw aan de voet van de Mont Saint-Clair gebouwd.

De laatste broer bleef vrijwel ter plekke en spoedde zich naar de top van wat nu Pic Saint Loup heet. Daar, op 658 meter hoogte, bleef Thieri Loup tot zijn laatste dagen zitten kniezen.

En net als zijn beide broeders stookte hij op zijn pic elk jaar op 19 maart een geweldige fik ter nagedachtenis aan la belle Bertrade.

Un prophète

De winnaar van de Grand Prix du Jury op het filmfestival van Cannes gaat in februari ook een gooi doen naar een Oscar. Het drama Un prophète van regisseur Jaques Audiard vertelt het verhaal van de 19-jarige Malik El Djebena (Tahar Ramin), een veroordeelde die probeert te overleven in de gevangenis. Hij kan niet lezen of schrijven en moet zes jaar brommen voor een geweldsdelict, zoals dat zo fraai in juridische termen heet. Iets met een mes en een politieagent, zoveel wordt duidelijk.

Hij komt als groentje terecht in een geheel besloten samenleving, waar ene César Luciani (Niels Arestrup) als chef van de Corsicaanse maffia de baas is. Die dwingt hem een verklikker om zeep te helpen, "jij vermoordt hem of ik vermoord jou" is de simpele boodschap. Het begin van een klassiek gegeven: een jonge crimineel die in de bajes belandt en er als geslepen gangster weer uitkomt.

De film is niet echt gewelddadig, maar toont volgens kenners een realistische schets van het (Franse) gevangenisleven. Inclusief indirect commentaar op het rechtssysteem, niet alleen in Frankrijk. Ook al leert Malik lezen en schrijven in de gevangenis, behaalt hij er een diploma en leert een vak, van rehabilitatie is geen sprake. Hij komt wel vrij met een boel connecties om succesvol te worden in het 'milieu'.
Eind goed, al goed...?

Kijk naar de trailer

Beurs weer sexy

Terwijl NL-politici voortsomberen stijgen de Europese beurzen naar jubelende hoogten. In Amsterdam werd deze week de hoogste stand van dit jaar gevierd en Parijs flikte dit kunstje vandaag.
De beurs is weer sexy en dat inspireerde choreograaf Philippe Decouflé van de befaamde Parijse nachtclub Crazy Horse. Zijn nieuwe spectacle heeft de passende titel Désir.

Le plus riche est celui qui désire le moins...

Mont Aigoual

Het hoogste punt in wijde omgeving, op de grens van Gard en Lozère, is de Mont Aigoual. Een Cévennes-reus met skipistes in de winter en een fantastisch wandelgebied in de hete zomer. Op 1567 meter hoogte is de temperatuur dan aangenaam, al kan de wind er flink huishouden. Er zijn zelfs windsnelheden gemeten van 250 km per uur. De naam is heel toepasselijk. Aygue is de locale naam voor water en de Fransen noemen deze 'watertoren' dus le château d'eau des Cévennes. Voor het waarom moet je eigenlijk naar boven en een gratis bezoek brengen aan het laatste bemande observatorium van Météo France (kan nog tot 30 september!). Daar is te zien wat de functie van deze bergketen is voor de waterhuishouding in dit deel van Frankrijk.

Bij goed zicht kun je, zo wordt beloofd, vanaf de uitkijktoren een kwart van het hele land zien. In het oosten soms zelfs de Mont Blanc. Maar ook zonder dat is het adembenemend. Binnen is het, ook voor kinderen, zeer de moeite waard. In de controlekamer, vol met beeldschermen, wordt uitgelegd hoe het weer wordt voorspeld, je ziet het actuele weer en hoe weersatellieten werken. Een tentoonstelling met 800 prachtige foto's toont de natuur in de verschillende jaargetijden. Vooral beelden van de winter zijn spectaculair. Grote massa's ijs en sneeuw begraven dan het enorme fort, waar weermensen soms dagen achtereen moeten doorbrengen. In de kelder is een museum met meetinstrumenten en wordt op een simpele manier getoond hoe het weer in elkaar steekt.
Het station is genoemd naar boswachter Georges Fabre die in de 19e eeuw zijn kennis van bos- en landbouw en het weer aan elkaar koppelde. Hij nam het initiatief voor de bouw die in 1893 gereed was.

Het is deze berg die jaarlijks zorgt voor 2200 mm regen. Warme lucht uit het zuiden stijgt omhoog en botst daar op koude lucht. Het gevolg is heel veel water, vaak met hevig onweer en geweldige overstromingen zoals in 2002. In vaktermen heet dat Le phénomène Cévenole. Het observatorium laat dat op een maquette allemaal goed zien. Daar blijkt dat de bergketen ook als waterscheiding dient: naar het westen stromen de riviertjes (zoals de Tarn) naar de Atlantische Oceaan, de andere kant op komen ze uiteindelijk in de Méditerranée uit. Dat zijn de verschillende Gardons, de Vidourle en de Hérault.

De top van de Mont Aigoual is per auto te bereiken. Wil je het stoer doen, start dan in Valleraugue en loop de befaamde 4000 Marches naar boven.

Heibel

Acht van de tien Fransen maken tijdens de vakantie ruzie met de partner. De bonje begint bij 53% vaak al ver voor de reis, maar eenmaal ter plaatse zijn er gelukkig meer redenen om elkaar flink in de haren te zitten. De Franse reissite expedia.fr heeft ‘t allemaal de afgelopen maand augustus onderzocht en meldt dat in de helft van de gevallen de vrede na de vakantie weer is getekend. De rest ruziet kennelijk gewoon door tot het volgende uitstapje.

Opvallend is dat slechts 19% onderweg ruzie krijgt, maar eenmaal ter plaatse barst de bom. Aanleiding voor heibel is in 31% van de gevallen de accomodatie en 27% van de vakantievreugde strandt bij de keuze van een geschikt restaurant.
Bijna een kwart van de ondervraagden was zo eerlijk toe te geven dat het thuis eigenlijk altijd herrie is en bij 11% van de aanvaringen was één van beiden tijdens de vakantie vreemd gegaan...

Willy Ronis

Hij was minder beroemd dan zijn tijdgenoten Doisneau en Cartier-Bresson. Toch wordt Willy Ronis, afgelopen zaterdag 99 jaar oud overleden, door Frankrijk herdacht als één der grootste fotografen van de laatste decennia. In Parijs geboren als zoon van een joodse vluchteling uit Oekraine, ook fotograaf, neemt hij in 1935 de winkel van zijn vader over.
Na een bekroonde reportage van stakingen bij Citroën in 1938 stokt zijn productie in de oorlogsjaren. Maar in 1946 wordt hij de eerste Fransman die voor het beroemde Amerikaanse magazine Life gaat werken.


Als geen ander weet hij in die roerige jaren het dagelijks leven in zijn geboortestad in zwart-wit te bevriezen. Maar het zijn opnamen van zijn vrouw, de schilderes Marie-Anne Lansiaux in hun huis in Gordes in de Provence, die hem wereldfaam bezorgen. Zijn Nu Provencal is wellicht het meest aansprekende voorbeeld van zijn verstilde stijl.

In 1983 liet hij zijn gehele oeuvre na aan de de Franse staat. De Franse minister van cultuur Frédéric Mitterand herdacht deze genereuze geste zaterdag: "Il a fixé, pour chacun d'entre nous, la poésie de notre quotidien et l'a sauvée du temps perdu".

La Coupole

Niet door de 450 zitplaatsen op 800 m² vloeroppervlak is de Parijse brasserie La Coupole wereldberoemd. Daarvoor komen Japanners en Amerikanen niet in drommen naar nummer 102 op de Boulevard Montparnasse. Ook niet voor de 33 prachtig beschilderde pilaren of de verjaardagstaart die, desgevraagd, wordt aangedragen. Het blijkt overigens een holle neptaart wanneer in het gedimde licht het gevaarte vol vuurwerk het pand doorkruist. Geflankeerd door een fors aantal obers, al zingend Joyeux anniversaire. Zelfs de prachtige beschilderde koepel, niet meer het origineel die het etablissement aan haar naam hielp, wordt door menige toerist niet eens opgemerkt.

De grote trekpleister is vooral het legendarische imago van onveranderlijkheid dat nu al ruim tachtig jaar gekoesterd wordt. Met enige fantasie waan je je in de roerige jaren dertig van de vorige eeuw, ook al omdat op het menu nog altijd de choucroute spéciale (€18,50) een prominente plaats heeft. Net als de assiette de fruits de mer en de met veel ritueel geflambeerde tournedos of crêpe. Of de honderd ton oesters die elk jaar verwerkt worden, Normandische zoute boter, profiteroles, de befaamde kip uit Bresse en niet te vergeten de Salade Coupole aux figues et foie gras de canard poêlé...


In 1927 geopend met 2500 genodigden die de 1200 flessen Mumm-champagne al hadden geleegd voordat het feest goed en wel begon. Grote namen werden kind aan huis, met als hoogtepunt de naoorlogse jaren. Je at er samen met Jean-Paul Sartre en zijn muze Simone de Beauvoir en aan de lange tafels zag je Ava Gardner, Yves Klein of Andy Warhol. Beroemdheden kwamen dagelijks en ook nu kun je een vorkje prikken aan tafel 73 van Marc Chagall of 82 waaraan François Mitterand aanschoof. De bar américain waar Henry Miller zijn ontbijt nuttigde bestaat nog steeds.

La Coupole, met 190 mensen in keuken en bediening, is sinds 1988 in handen van de Groupe Flo, die inmiddels (naast 267 andere restaurants) bijna alle klassieke brasserieën in de lichtstad bezit. De baas daarvan is Jean-Paul Bucher, die zelf ooit als ober begon en de ziel van de brasserie bewaakt en handhaaft. Vandaar.

Filmpje

Kiezen

Wat wordt 't dit weekend?

De Salon des Collectionneurs in het Parijse Grand Palais?

Of toch liever de Chinees Shu Tong in het Château de Tours?

Vulkaan

De Languedoc is niet altijd zo rustig geweest. Zo'n 700.000 jaar geleden liep een tijdperk van serieuze vulkanische activiteit ten einde. Het was dus tamelijk onherbergzaam in deze streken. De lucht zwaar van giftige dampen, nauwelijks geschikt om in te ademen. De aarde soms nog in beweging en weinig of geen leven van betekenis. Niks aan, zou je zeggen.

Niets is minder waar. Het was een spannende tijd. Het landschap waarvan we nu zo genieten was volop in ontwikkeling. Dat gebeurde onder invloed van een keten zeer actieve vulkanen, tussen de kust en wat nu Millau (Aveyron) is. De sporen van twaalf daarvan zijn gevonden tussen Agde en Clermont-L'Hérault. Vulkanen van het type Stromboli bij Sicilië (foto Bernard Edmaier). Flinke rakkers die af en toe geweldig explodeerden met een uitstoot van gloeiend hete blokken, vurige lavastromen en sintelregens. Precies wat je van een beetje vulkaan verwacht. Mooier dan het vuurwerk op Quatorze Juillet.

Na miljoenen jaren van activiteit, zijn de volcans inmiddels uitgedoofd. Onthoofd en voor een groot deel opgegaan in het landschap. Het waren de bouwers van de omgeving waarin wij nu leven. Eén van de nog zichtbare plekken is de Mont Saint-Loup tussen Agde en Cap d'Agde. Naast het bastion van CrossMed op de top (reddingsdienst voor de Méditerranée) staat rechts de historische Tour des Anglais. Gebouwd uit massieve zwarte lavablokken. De Mont is ontstaan tussen 910.000 en 720.000 voor onze jaartelling. Dat leert het magnetisch veld in de lava. Een stuk ouder dan de vulkanen in de Auvergne (zoals de Puy de Dôme). Daar waren nog maar 6000 jaar geleden de laatste uitbarstingen.

Nog een vulkanisch uitje in de buurt: de rode rotsen bij het Lac du Salagou bij Clermont-L'Hérault en de Rue du Basalte bij het dorp Saint-Thibéry. Daar is ook een basaltorgel van de uitgedoofde Mont Ramus. Dan nog even de lavablokken van de cathédrale van Agde. Ben je daar toch, vergeet niet de broek te laten zakken op de wel heel bijzondere roodbruine Plage de la Grande Conque.

700.000 jaar oud lavazand tussen de billen heb je ook niet elke dag...

Foires aux vins

September en oktober zijn in Frankrijk traditioneel de maanden om voordelig je wijnvoorraad aan te vullen. De chateaux en domaines willen ruimte in hun kelders voor de jaargang 2009 en ruimen dus hun teveel aan oudere jaren op. Alle supermarktketens maken daar gebruik van en rond deze tijd komt dat aanbod ruimschoots in de schappen.
De brievenbus puilt uit van folders die mee moeten naar de winkel. Maar echte liefhebbers (vooral mannetjes) bezoeken de verschillende Foires aux Vins gewapend met jaargangen van de bekende wijnbijbels. Weekbladen verschijnen met speciale bijlagen, voorzien van proefnotities en ranglijsten. Le Point heeft 147 grote wijnen ontdekt van minder acht euro. L’Express biedt zelfs een internetsite aan om per regio de koopjes te vinden. De linkse Libération besteedt (natuurlijk) aandacht aan de kleine wijnboer en ook bij Le Figaro kun je uitgebreid grasduinen in het oordeel van deskundige proevers over het aanbod.

Tendens: de prijzen van vrijwel alle regio’s dalen, behalve van de grote wijnen uit de Bourgogne, die ook lastiger te vinden zijn. De daling van de grand-crus uit de Bordeaux is zelfs spectaculair, soms tot wel 40%. Het grootste aanbod komt ook uit deze regio.

Voor je agenda:
Carrefour: 8 tot 19 september
Champion: 30 september tot 11 oktober
Géant: 8 tot 19 september
Intermarché: 9 tot 19 oktober
Leclerc: 30 september tot 10 oktober
Auchan: 16 september tot 4 oktober
Super U/Hyper U: 29 september tot 10 oktober
Monoprix: 10 tot 20 september
ED: 8 tot 20 september

Studio Sarko

Na een aantal uitglijers in het begin van zijn presidentschap, laat de entourage van Sarkozy niets meer aan het toeval over. Ook vorige week niet, bij een bezoek aan een fabriek in Caligny in het westen van Frankrijk. Sarko zou daar een toespraak houden over lonen en salarissen en dus moest er publiek bij. Ook als decor achter hem werden mensen opgetrommeld. Niets bijzonders, gebeurt bij alle ontmoetingen met het gewone volk. De locale prefect zorgt dan dat er een 'doorsnede' van de bevolking aanwezig is. Iemand in een rolstoel scoort hoog, vrouwen of een vakbondsman doen het ook goed. Zo ook in Caligny, waar werknemers in keurige witte jassen voor de coulissen zorgden.

Helaas voor de president was een Belgische tv-ploeg van de Franstalige RTBF door de mazen van het communicatienet geglipt (zie filmpje). "Er is me gezegd dat u gekozen bent op basis van lengte. Klopt dat? ", vraagt de reporter aan de vrouw. "Ja", antwoordt de vrouw. "Mag men niet groter zijn dan de president? " vraagt de journalist. "Voila", antwoordt de arbeidster in de reportage, die zaterdag uitgezonden werd. Haar lengte was onder de 1,68 m, net als die van de mannetjes om haar heen. Zodat niemand boven Nicolas I uit zou torenen.
Een collega vatte het treffend samen: "Hij is hier niet voor ons, hij is er voor zichzelf."

Enkele weken geleden lekte uit dat een 'spontaan' gesprek over de prijzen in een supermarkt ook geënsceneerd was. Daar kwam de afgesproken tekst uit de trouwe mond van een lid van Sarko's eigen partij. Bij zijn optreden tijdens de herdenking van de invasie in Normandië, tussen 'reuzen' als Brown en Obama, zorgde men voor een aangepaste werkelijkheid. Franse media noemen de voorlichters in het Elysee dan ook Studio Sarko, met een rechtstreekse lijn naar het acht-uur journaal op TF1, de zender van vriendje Martin Bouygues.

Soms achterhaald de werkelijkheid ook de mannetjesmakers...