Illegale taal

In de Franse grondwet luidt artikel 2: La langue de la République est le français. Ooit opgeschreven om de oprukkende invloed van het Engels te weerstaan. Er is dus in dit land officieel geen plaats voor iets anders, hoewel een groot deel van de bevolking bijvoorbeeld varianten van Arabisch spreekt. Vandaag is in het parlement driftig gediscussieerd of de grondwet wel of niet moet worden gewijzigd. Nog niet om Arabisch te verheffen, wel om een aantal regionale talen de status te geven die ze volgens veel Fransen verdienen. Het gaat daarbij vooral om het Bretons, Baskisch, Catalaans en de taal die in de Elzas wordt gebezigd. Inwoners van die gebieden maken zich sterk voor herziening van artikel 2 en hopen op steun van de Europese Unie.

In Brussel werd namelijk al in 1992 het Europees Handvest voor streektalen of talen van minderheden van kracht. Daarin wordt elke lidstaat verplicht in de eigen wetgeving de gelijkheid van die talen te regelen. "Bescherming van historische streektalen, waarvan sommigen geheel dreigen te verdwijnen, draagt bij aan de instandhouding en ontwikkeling van de culturele rijkdom en tradities van Europa", lees je in de inleiding. Duidelijke taal, bovendien in het Handvest opgenomen in 52 andere Europese talen die de gang door de bureaucratie al hebben doorstaan. Daaronder het Fries.
Maar ex-president Jacques Chirac maakte de regionalisten in 1992 al direct monddood met de simpele vaststelling dat artikel 2 van de Constitution het keurig had geregeld en daarmee basta. De politiek liet het erbij en het Handvest ontbeert nog steeds een Franse ratificatie.

Vooral Bretagne verhoogt de laatste jaren de druk op de ketel, ook vanuit de regionale politiek. Zo werd vorig jaar de Breizh Parade in Parijs georganiseerd, waar met veel Bretonse folklore werd geageerd tegen het parisianisme, de licht arrogante manier waarop regering en ambtenarij omgaan met de buitengebieden. Onlangs protesteerde Jean-Yves Le Drian, de socialistische president van de regio Bretagne, tegen ambtelijke blokkades waardoor de ontwikkeling van het Bretons wordt gefrustreerd. Ruimte voor lessen wordt niet geboden, de scholen mogen niets organiseren en het budget wordt voortdurend gekort.
Sarkozy riep in zijn campagne vorig jaar dat "samen gekeken moet worden naar oplossingen". Het debat in het parlement leverde vandaag weinig op en aan stemmen zijn de elus niet toegekomen. Wellicht moet uit Brussel wat vuurwerk komen om het Bretons e.a. uit de illegaliteit te krijgen.