Via Domitia

De eerste echte weg in Frankrijk, bestemd voor zwaar verkeer en voor een groot deel ook geplaveid, was de Romeinse Via Domitia. Aangelegd als heirbaan voor legioenen die uit het noorden van (nu) Italië naar het Iberisch schiereiland trokken, maar in tijden zonder wapengekletter vooral gebruikt voor goederenverkeer. Vanaf 118 voor de jaartelling is er aan de baan gewerkt op initiatief van de Romeinse proconsul Gnaeus Domitius Ahenobarbus, samen met de eerste kolonie in dit gebied Colonia Narbo Martius, het huidige Narbonne. Bij die stad kruiste de Domitia de Via Aquitania die langs Tolosa Tectosagum (Toulouse) en Burdigala (Bordeaux) naar de Atlantische Oceaan liep. De verkeersaders bestaan nog steeds, hoewel niet op de plek van de eenbaans keienweg van 2000 jaar geleden. Maar de A9 naar Spanje en de autoroute langs Toulouse volgen vrijwel een zelfde traject.
In Spanje liep de heirbaan verder, maar heette daar Via Augusta.

Narbonne was de eerste Romeinse kolonie buiten Italië en was opgezet om legioensoldaten en kolonisten te huisvesten. Zij kregen een stuk land buiten de nederzetting waarop een boerenbedrijf kon worden gevestigd. Niet dat de Romeinen, en zeker niet de ex-soldaten, zelf gingen boeren. Op de grote domeinen leefden ze als eigenaar en lieten het land bewerken door de toen voornamelijk Keltische en Gallische bevolking. Het belang van stad en omstreken werd zo groot dat Narbonne hoofdstad werd van de eerste Provincia, Gallia Narbonensis. Die strekte zich uit langs de hele Via Domitia en was naamgever van wat nu de Provence is.

Maar Narbonne was ook een belangrijke handelspost voor de Romeinen. Producten uit het verre achterland werden via de haven van de stad of over de weg naar het thuisland of andere streken vervoerd. Wijn uit Béziers was vooral populair in Rome, maar ook de plaatselijke olijfolie , glaswerk uit Nîmes, edelmetaal uit Albi en lood van de bovenloop van de Hérault, koper uit het dal van de Orb en ook toen al zout uit de kuststreek. Andersom kwamen Romeinse burgers naar geneeskrachtige bronnen in Fumades (waar Julius Caesar nog gebadderd zou hebben) of Balaruc. Muilezelkaravanen brachten de waar uit verre streken en op de verharde weg konden grote karren met paarden de handel naar de havens en markten in de vlakte vervoeren. Daartussendoor koeriers met hun boodschappen uit het zenuwcentrum Rome voor bestuursambtenaren en legercommandanten. De handel met het buitenland was in handen van reders uit Narbonne die kantoren hadden in de Italiaanse havensteden, maar ook op Sicilië en zelfs in Trier aan de Moezel.

brug in de Via Domitia bij Saint-Thibéry (Hérault)

Een boel bedrijvigheid dus in de Languedoc, dat toen soms al Septimanie werd genoemd naar het Zevende Legioen dat hier gelegerd was.