Dagje koning 2

Hoe Louis XIV de appartements in zijn privévertrekken organiseert weten we uit talloze brieven van Liselotte von der Palts, de Duitse gemalin van broer Philippe. Aan het hof Madame numéro Deux genoemd na het verscheiden van Flips eerste Engelse gade Henriëtte. "Elke maandag, woensdag en vrijdag is het jour d'appartement. Dan verzamelen alle mannen van het hof zich om zes uur in de antichambre van de koning en de vrouwen bij de koningin. Hierna gaan allen naar de salon, vandaar naar een kabinet waar violen zijn voor degenen die willen dansen. Dan naar een kamer waar de troon staat, met allerhande muziek, concerten en zang. Vervolgens naar de slaapkamer, waar drie tafels staan om te kaarten, voor de koning, de koningin en broer Philippe. Het appartement eindigt in een grote zaal, waar men rond tien uur aan het avondeten gaat."

Het diner, klein of groot, is een exorbitante vertoning van de ars culinaria. De Zonnekoning heeft eten tot kunst verheven en voor het ronselen van topkoks betaalt hij buitensporige bedragen. Compotes, confituren, vruchtengelei, pasteien en suikerwerk vullen de talrijke hoofdgerechten aan. Uitvindingen als béchamelsaus en mayonaise verschijnen naast ijsgekoelde dranken op tafel en niet te vergeten champagne, het nieuwste snufje van monnik Dom Perignon. Het is de tijd waarin chef Vatel na een vermeend mislukt visje zich van het leven berooft. "Hij werd zeer betreurd", schrijft Madame de Sévigné na een avondje vorkje prikken in Versailles.

Intussen heeft het koninklijk paar zich overdag meestal wel drie of vier keer omgekleed, alles met groot ceremonieel en in aanwezigheid van de hele kliek. Het coucher tegen middernacht is echter de officiële plechtigheid bij uitstek en duurt een uur. Elk kledingstuk wordt al naar gelang de belangrijkheid door een hertog, graaf of baron uitgetrokken. Het nachthemd natuurlijk gereserveerd voor de hoogste adel. Het bed zelf geldt als een gewijde plek waarvoor ieder altijd eerst een buiging maakt, zoals trouwens ook voor het eetgerei van de vorst. Zelfs wanneer Louis een nachtje elders onder het dekbed kruipt, slaapt er een page op de grond voor de koninklijke sponde om elke ontwijding te voorkomen.

Het koningschap als permanente theatervoorstelling. Maar ook voor Louis XIV zakt het doek een laatste maal. Op 1 september 1715 gaat in Frankrijk de zon tweemaal onder.

Le Roi est mort! Vive le Roi!