Kwade reuk

Even graven in Efeze, nu aan de Turkse kust van de Middellandse Zee, en je stuit op een boel ouwe spullen. Ooit weggegooid omdat de gebruikers er genoeg van hadden. Vandaag de dag echter goud waard voor musea, verzamelaars en schatgravers.  Zoals een amfoor uit de 1ste eeuw voor de jaartelling, vol wijn en afgesloten met, wat nu heet, de oudste kurk ter wereld. 

Natuurlijk werd de bast van de kurkeik (Quercus suber voor de hoger opgeleiden) al duizenden jaren gebruikt voor allerhand andere toepassingen. De Romeinse natuuronderzoeker Plinius de Oudere had ‘t in zijn bestseller Naturalis Historia over drijvers voor visnetten en zwemgordels.  Het was overigens zijn Griekse concurrent Theophrastus die vol verwondering al eerder meldde dat  "deze boom de mogelijkheid heeft om de bast te vernieuwen nadat het is verwijderd".


Gelukkig maar, want anders hadden we nu waarschijnlijk zonder kurk moeten leven. In de Middeleeuwen was dat in onze streken overigens zo, want het kunstje van Plinius verdween met het Romeinse Rijk in de vergetelheid. De aardewerken kannen met wijn werden voortaan afgesloten met houten stoppen. Pas toen de glazen fles in zwang kwam, werd de kurk weer in ere hersteld. De Franse monnik Pierre Perignon schreef er door zijn champagnefles geschiedenis mee.

Helaas staat de kurk soms letterlijk in een kwade reuk. Boosdoener is een bacterie die gek is op bestrijdingsmiddelen en chloor, spullen die bij de fabricage van de flessenstop gebruikt worden. De kurk gaat geweldig stinken en de wijn kun je doorspoelen. 
Dus kent de kunstof kurk overal ter wereld een forse opmars en voor de goedkopere wijnen is de simpele schroefdop het ultieme middel. 


Behalve in Frankrijk, waar de wijnproducent vaak is blijven steken in de 19e eeuw.  Maar zie, dat begint te veranderen. Het beroemde wijnhuis Blanck in de Alsace (Kientzheim) voorziet al een boel van de jaarlijkse 220.000 flessen van een schroefdop. Wel nog vooral voor de export, maar inmiddels gesteund door de grote Franse chef Alain Ducasse (drie 3-sterrenrestaurants!).  

Ook gezien de forse prijsstijging van kurk is er dus een reukloze toekomst voor de alternatieven.