Pastis

Absint was er eerst. Een gedistilleerd goedje dat je kunt drinken en met een beetje geluk krijg je artistieke inspiratie, net als Vincent van Gogh destijds. Wanneer je dus na de kater ergens een vrolijk vers, een briljante buste of een nog druipend doek aantreft, heeft 't gewerkt. Beroemde Franse kunstenaars die leefden op absint en toch mooie dingen bedachten waren Charles Baudelaire, Guy de Maupassant, Édouard Manet en Paul Verlaine. Zij noemden het La fée verte. De kans was echter minstens zo groot dat de fee je liet hallucineren of droeve daden verrichten.

Zoals zo'n honderd jaar geleden de Zwitserse aartsdrinker Jean Lanfray, die na het nuttigen van het 50% drankje op basis van anijs, absintalsem (een heftig plantje dat ook in vermouth wordt gestopt) en venkel zijn hele gezin uitmoordde. Onderzoekers vonden thujon in de drank, bij een slokje teveel goed voor verlammingen, spiertrekkingen, rusteloosheid, nierschade en in bepaalde gevallen de dood, zeiden ze. Het werd de directe aanleiding voor een verbod in de meeste Europese landen.Dus moest de familie Pernod op zoek naar een vervanger voor het groene anijsdrankje dat grootvader Henri-Louis begin 19e eeuw had gekocht van wonderdokter Ordinaire. Die trok ermee te paard door de Jura, links en rechts pijnen, duivels en nog erger bij de goedgelovige boerenbevolking verdrijvend. Grootvader startte in 1805 in Pontarlier een handeltje in het spul en werd er niet slechter van. De nazaten, nog steeds in de markt met alcoholische versnaperingen, bedachten snel een surrogaat, zorgden dat het ook groen was en noemden het heel slim anis. Concurrent Paul Ricard, zoon van een wijnhandelaar uit Marseille, deed het niet door distillatie maar mengde zijn geheime kruiden in alcohol en plakte er het etiket pastis op, provençaals voor mengsel. Zijn recept uit 1932 maakte hem tot wereldmarktleider.

Pastis drink je niet puur, maar aangelengd met water. Als resultaat krijg je een soort afwaswater met de smaak van afwasmiddel en met ongeveer dezelfde reinigende werking. Als je niet als buitenlander gezien wil worden, bestel dan in het zuiden een jaune (de kleur na gebruik van de waterkan) of een flai . Een klein glaasje heet een mominette, en in heel Frankrijk kun je volstaan met gewoon een ricard. Wil je heel erg bij de tijd zijn, vraag dan een EPO, afkorting voor een mauresque, een cocktail van water, pastis en amandelmelk.

Anno nu komt al het spul van alcoholreus Pernod-Ricard, een fusie uit 1975 met 130 miljoen liter pastis per jaar of 2 liter per Frans lijf. Onlangs is gebleken dat de kwalijke werking destijds werd veroorzaakt door kopersulfaat, toegevoegd om een mooi kleurtje te krijgen. Dat is er nu uit en La fée verte weer te koop.
Of je van kopersulfaat creatief wordt is niet bekend....