Kilometerprijs

De meest besproken reis uit de historie was natuurlijk die van de Genuaan Christoforo Colombo. Ruim 500 jaar geleden, met een paar bootjes naar het westen varen om te kijken of daar nog wat te doen was. En tussendoor Amerika ontdekken. In een tijd dat de meeste mensen niet verder kwamen dan de dichtstbijzijnde marktplaats. En dat was ook al vaak een hele onderneming. Meestal te voet, want het bezit van een paard was een dure grap. Of met een os voor een tweewielige kar om de marktwaren te vervoeren. Het paard was een sneller vervoermiddel, maar in verhouding veel duurder dan onze auto. Alleen gegoede burgers en landheren konden zich dat permitteren. Ook hun vrouwen. Op miniaturen uit de 14e eeuw zie je edelvrouwen in het zadel met wapperende rokken over de Alpen trekken.

Er werd niet alleen op paarden gereden, in Frankrijk was ook de ezel populair. Trager en minder deftig, dat wel. Maar veiliger in zwaar terrein en de kilometerprijs lag een stuk lager. Een ezel zet elk grassprietje om in energie, een paard heeft meer en hoogwaardiger voer nodig. Voor vervoer van mens en goed bestonden stevig gebouwde karren, in de 14e eeuw ook al uitgerust met een beweegbare vooras. Afgekeken van militaire techniek om geschut te verplaatsen. De eerste rijtuigen verschenen pas in de tweede helft van de 16e eeuw, nog zonder vering. Niet erg comfortabel dus.

Honderd jaar later komen postkoetsen met verende assen en ruiten die dicht kunnen. De paarden daarvan werden regelmatig gewisseld, waarvoor in heel Europa posthuizen ontstonden. Een Frans Hôtel de la Poste is vrijwel altijd zo'n voormalige wisselplaats. Je ziet ze langs de grands chemins op afstanden van een toenmalige dagreis. Vaak nog met een grote binnenplaats voor het paardengedoe.

In de winter was vervoer veel makkelijker, in tegenstelling tot tegenwoordig. Een slee heeft minder weerstand dan een wagen en kan juist op slechte wegen goed vooruit. Kooplieden brachten van reizen naar Oost-Europa en Rusland een sani mee. Uit een reisbeschrijving van een Italiaanse edelman: "Deze sani hebben bijna de vorm van een huis en het is raadzaam er een te bezitten. Men kan zich naar believen inpakken in dekens en tevens het paard mennen. Men legt er enorme afstanden mee af."

Ambrogio Contarini deed dat ook, in januari 1476. Van Moskou naar Venetië. Brrr...