Executies

Dat Napoleon Bonaparte in 1815 uiteindelijk zowel letterlijk als figuurlijk zijn Waterloo ontmoette, is de meeste geschiedenisboekjes niet ontgaan. De boven zichzelf uitgestegen Franse keizer werd er door zijn gezamenlijke vijanden verslagen, waarna hij zijn vervroegd pensioen op een afgelegen eiland kon gaan doorbrengen. Veel minder bekend is dat zijn ondergang in niet geringe mate werd bespoedigd door Spaanse opstandelingen.

Nadat de kleine korporaal zijn troepen in februari 1808 Spanje liet binnenmarcheren en broer Joseph op de troon had gezet, kwam de bevolking op 2 mei in opstand in de straten van Madrid. Tegen de overmacht aan Franse soldaten viel echter weinig te beginnen en de volgende dag werd het verzet door generaal Joachim Murat bloedig neergeslagen. De Spaanse kunstenaar Francisco Goya legde later met zijn beroemde schilderij Tres de Mayo één van de talrijke standrechtelijke executies vast.

Juist dat gewelddadig optreden, gevolgd door plundering en verkrachting, werd de opmaat voor de Guerra de la Independencia Española, een vrijheidsstrijd verspreid over hele land. Door steun uit Portugal en Engeland werd Napoleon verplicht jarenlang 300.000 man op het Iberisch schiereiland te houden. Troepen die hij moest onttrekken aan zijn andere veldtochten. Uiteindelijk lukte het de Britten en Portugezen om de Fransen uit Spanje te verdrijven, met de Slag bij Toulouse op 10 april 1814 als laatste wapenfeit.

Goya was niet de enige kunstenaar die werd geïnspireerd door het Spaanse verzet. In de oerversie van de opera Carmen van George Bizet speelde het Spaanse soldatenmilieu ook een belangrijke rol. Weliswaar 60 jaar later gecomponeerd en gekleurd door een Fransman die nooit in Spanje was geweest.