Mandje

Toen Jean-Pierre Blanchard klein was, wist heel Andelys-sur-Seine dat het een bijzonder kind was. Het inventieve jongetje was door zijn uitvindingen de held van schoolplein en rivieroever. Op z’n twaalfde knutselde hij een rattenval, die bij het dichtklappen een pistool liet afgaan, zodat het beestje niet hoefde te lijden. Vier jaar later reed hij op een zelfgebouwde vélocipède helemaal naar Rouen en na zijn schooltijd zorgde hij dat een hydraulische pomp het Seine-water naar het 400 meter verder gelegen Château Gaillard bracht.

Maar zijn echte passie ging hoger, Jean-Pierre wilde vliegen. In 1781 bouwde de 31-jarige ingenieur een ornothopter, een vehikel waarin hij door met vleugels te flapperen trachtte het luchtruim te kiezen. Dat mislukte jammerlijk, maar twee jaar later zag hij het licht. Op 5 juni 1783 bewezen de broertjes Montgolfier dat een heteluchtballon niet langer een droom was. Blanchard deed het kunstje 9 maanden later al na en werd er in heel Europa beroemd mee.

Vandaag precies 225 jaar geleden maakte hij samen met de Amerikaanse arts John Jeffries geschiedenis door als eerste vanaf de Engelse kust bij Dover over het Kanaal naar Frankrijk te varen. In een ballon gevuld met waterstof lukte dat maar net, want het gevaarte verloor snel hoogte. Slechts door het afwerpen van alles wat los zat, plus een deel van hun kleren, haalde het mandje de overkant.

Ook aan de andere kant van de oceaan maakte Blanchard nieuws. In januari 1793 steeg hij op van het voorplein van de Walnut Street Prison in Philadelphia, in aanwezigheid van president George Washington en duizenden toeschouwers. Begeleid door een brassband verdween hij bij kalme wind voor de allereerste luchtreis in de Nieuwe Wereld. 46 minuten later landde hij veilig, zo’n 22 kilometer verderop, een verbijsterde boer bijna een hartstilstand bezorgend.

Blanchard stierf in het harnas. Tijdens een vaart boven Den Haag in 1809 kreeg hij een hartaanval en viel uit het mandje.
Een paar weken later was hij voorgoed in hoger sferen…