Geklots

Laat achteloos een stethoscoop uit de zak van een witte slagersjas hangen, loop doodgemoedereerd een hospitaal binnen en niemand twijfelt of je wel medisch hebt doorgeleerd. De Amerikaanse acteur Harrison Ford bewees dat vanavond in de tv-film The Fugitive, waarin ‘onze’ Jeroen Krabbé weer eens voor perfide boef speelde. De held van het verhaal hoefde het statussymbool van de arts maar om de nek te hangen om ongehinderd zijn ding te doen in de krochten van een ziekenhuis.

Het moet door de eeuwen heen zo gegaan zijn, want 3700 jaar geleden liepen in Egypte al lieden rond die naar het geklots in de borstkas van hun farao luisterden. Ook de Griekse grondlegger van de geneeskunde Hippocrates gebruikte zijn oren om een diagnose te stellen. Hij schudde de patient aan de schouders om te luisteren naar de geluiden die opstegen uit zijn borst.

Een lange rij slimmeriken heeft een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de definitieve stethoscoop. Toch is algemeen aanvaard dat de Bretonse arts René Laënnec in 1816 de eer en de bloemen verdiende. Hij moest in het Parijse Hôpital Necker een onwelriekende dame onderzoeken, maar wilde liever niet zijn oor op haar borst leggen. “Ik rolde een hoop papiervellen op tot een soort cilinder en plaatste één uiteinde op de hartstreek en het andere in mijn oor, en was niet een beetje verbaasd en blij dat ik door mijn vondst de actie van het hart duidelijker en klaarder kon waarnemen dan ik ooit had kunnen doen door mijn oor rechtstreeks op de borst te plaatsen" schreef hij later.

René Laënnec, die bijna zijn hele leven wijdde aan het bestuderen van longziekten, draaide zelf van hout een hanteerbare versie. Die heeft generaties artsen voortreffelijk geholpen.
De ontdekker stierf ironisch genoeg tien jaar na zijn papieren vondst aan longtering.