Zelfbevruchting

Een hermafodiet is een tweeslachtige, zegt Van Dale. Uitgerust met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen. Komt in de natuur veel voor en zelfbevruchting is dus aan de orde van de dag. Of het lekker is weten we eigenlijk niet. De enige dieren die het doen zijn slakken, regenwormen en nog wat onbeduidend klein goed. Zelden een worm gezien die tevreden achterover lag na te genieten.

In de plantenwereld is het echter een wilde bedoening. Bloemen doen niet anders met hun mannelijke meeldraden en vrouwelijke stamper. Bij dat laatste denk je eerder aan fors geschapen mannelijkheid, maar nee dus. Ook de wijnstokken rondom ons hebben geen partner nodig, maar dat is geheel toevallig en ongewild. Toen de eerste mensen in de Kaukasus 6000 jaar geleden in de gaten kregen dat druiven per glas genuttigd konden worden, dreigde het fout te gaan. De wilde druif, de sylvestris, is namelijk niet tweeslachtig. De eerste wijnboeren begonnen wel de mannelijke soort uit te roeien, want daar kwam niks aan. Gevolg: de vrouwtjesdruif werd niet meer bevrucht, liet dus ook het leven en einde verhaal, zo leek het.

Wie het is geweest weten we natuurlijk niet, maar een slimme Kaukaser kweekte de eerste tweeslachtige cultuurdruif, de sativa. Hoe we dat weten? De pitten van de cultuurdruif onderscheiden zich van de wilde en Russische archeologen vonden in Georgië een grote concentratie van die pitten in de bodem. Echte wijnbouw, 5000 jaar oud, het einde van het Stenen Tijdperk.

Het duurde daarna nog 4500 jaar voordat Griekse kolonisten uit Phocis de sativa zich zelf liet bevruchten op de kusten bij Massilia, het huidige Marseille.