Oud feest

Eerste kerstdag valt traditioneel op 25 december. Niet omdat het de geboortedag zou zijn van Jezus Christus. Daarover lopen de meningen nogal uiteen. 6 januari, 25 maart en 10 april zijn wel de meest genoemde data. In de oudheid was 25 december vanaf de eerste eeuw voor de jaartelling een Romeins feest ter ere van Mithra. Een Perzische god van het licht, door Romeinse legionairs geïmporteerd bij één van hun veldtochten. Zo ging dat toen. Waarom 25 december? Een bijzondere dag omdat dan de zon een aantal dagen 'stilstaat'. Want pas rond 5 januari gaan de dagen echt lengen en komt de zon een minuut eerder op. Om Mithra gunstig te stemmen, zodat het ritueel zich zou herhalen, werd een jonge stier geofferd. Kennelijk ook een hobby van de god zelf. Het werkte elk jaar, dus iedereen blij. Nog in 274, lang na de geboorte van JC, verklaarde keizer Aurelius de Mithra-cultus tot staatsreligie, de onoverwinnelijke zon als symbool.

Intussen zochten christenen naar een passende datum voor hùn feest. Omdat schriftgeleerden er niet uit kwamen, kwam het hoofdkantoor in Rome met de suggestie om het dan ook maar op 25 december te doen. Christenen èn aanbidders van de zonnegod blij. Ditmaal zette keizer Constantijn I in 330 zijn handtekening en wijdde de dag ook aan JC als symbool van een zon van gerechtigheid. Theodosius II schrapte pas in 425 het zonnefeestje uit de boeken en maakte de dag tot exclusieve christelijke feestdag. Op kerstdag 496 werd de eerste Frankenkoning Clovis met zijn hele volk bekeerd en de kerstviering ook in Gallië algemeen.

Hoogtepunt in Frankrijk is nog steeds de avond van de 24e, met de avondmis en daarna een gezamenlijke familiemaaltijd. De volgende ochtend krijgen de kinderen de verrassing die Père Noël die nacht heeft bezorgd en daarna trekt men massaal au restaurant.
Voor moslims is het niet toegestaan feestdagen van andere religies te vieren, maar kinderen krijgen meestal wel een pakje. Zo heeft elke religie wel achterdeurtjes om het leefbaar te houden.
In feite is het karakter van de viering niet zo afwijkend van dat in NL: voedsel, drank, zoetsappige tv en veel geschenken, met als topper dit jaar breedbeeldschermen. Van een devote feestdag is niet veel te merken en van de drie wijzen geen spoor...


In Frankrijk is het tot heden altijd tot die ene dag beperkt gebleven. NL heeft er een extra dag aan vastgeknoopt, door de middenstand uitgeroepen tot Zalige Meubeldag. Al één IKEA-filiaal heeft besloten de tent niet te openen om complete chaos te voorkomen...