Douche
Het is in feite pure luxe om schoon èn drinkbaar water te hebben in een kraanomdraai. De oermens wist niet beter. Zette z'n tent op aan een beekje en zie: schoon en het bleef maar komen. Water werd pas een probleem toen de denkende mens bedacht dat het knus was om bij elkaar te gaan wonen. Huisje gebouwd, meer huisjes, dorpje, stadje enzovoort. Was er geen rivier, dan maar een put naar het grondwater.
Chinezen maakten de eerste waterleidingen van bamboe. De oude Egyptenaren en Perzen deden 't met holle palmbomen. In het graf van farao Amenophis II werd deze afbeelding uit 1450 vóór onze jaartelling gevonden van een apparaat voor waterzuivering.
Ook Grieken dachten na over goed drinkwater en gebruikten beluchting voor de zuivering. Romeinen, die graag op elkaar woonden om barbaren buiten de deur te houden, moesten het groot aanpakken. Ook in Frankrijk. Zo haalden ze ergens bij Uzès fris water uit een bron, bouwden dit aquaduct van 50 kilometer en voorzagen hun klanten in Nîmes van nattigheid. Niet eens om te drinken, want dat hadden ze ter plekke genoeg. Vooral om te badderen en elkaar de ogen uit te steken met prachtige fonteinen en vijvers. De plaatselijke consul hield op die manier zijn aanhangers rustig. Om het luxe product in de stad te bezorgen werden loden pijpen gebruikt. Een dodelijke fout. Het schijnt dat het Romeinse Rijk mede aan loodvergiftiging ten onder is gegaan. Tegelijk verdween de kennis van watertransport.
Middeleeuwers vervoerden rivierwater met leidingen van hout, gebakken klei of metaal. Maar steden loosden afval via open riolen op straat naar de rivier. Het choleravirus deed z'n werk en de rest laat zich raden. Zo ontstond ook het vak van waterdrager, mensen die schoon water van verre plaatsen haalden. Pas in de 19e eeuw werd duidelijk dat cholera en vervuild water samen gingen.
In het Schotse Paisley bouwde John Gibb in 1804 een systeem om zijn blekerij te voorzien van schoon water. Het werd de eerste waterleiding voor een hele stad en binnen drie jaar werd al gefilterd water vervoerd naar Glasgow. In 1806 had Parijs groot nieuws: een nieuwe installatie waarin water uit de Seine 12 uur kon bezinken, voordat het werd gefilterd. De filters bestonden uit zand en houtskool en werden elke zes uur vervangen.
Vooruitgang dus. Maar 200 jaar later kun je plots niet onder douche. Kennelijk weer een storing. Maar in zo'n authentiek Frans dorp komt de burgemeester dan persoonlijk langs met een paar plastic flessen en excuses. Morgen maar weer proberen.
Labels: aquaduct, cholera, loodvergiftiging, Nîmes, Uzès, waterleiding
0 reacties:
Een reactie posten
Aanmelden bij Reacties posten [Atom]
<< Homepage