Piscine

In het zuiden van Frankrijk is een zwembad bij huis niet zo bijzonder. Niets vermoedend kom je, aan de hand van de makelaar, tot de ontdekking dat je behalve van opstallen en aanpalend landschap ook eigenaar dreigt te worden van 80.000 liter gegloord zwemwater. Nadat de contracten zijn getekend en de sleutel van eigenaar is verwisseld, sta je daar. Aan de rand van een voor de gemiddelde NL-er gigantische plas water. Zonder enig besef wat je er mee aan moet, behalve dan af en toe de klamme leden soppen. De gebruiksaanwijzing brengt je niet verder, het local technique staat vol onduidelijke apparatuur waarvan je niet gelukkiger wordt en de laatste eigenaar heeft je een voorraad chemische middelen nagelaten waar je een internationaal conflict mee kunt beslechten.

Bij de Romeinen, die in deze contreien bij hun villa ook vaak een badje lieten metselen, ging het vooral om een beetje poedelen. Wanneer je echt kon zwemmen had je aanzien, want dat leerde je alleen voor militaire doeleinden. Wie in het legioen zat moest met bepakking kunnen zwemmen. Thuis ging het vooral om de badcultuur. En uiteraard weerspiegelden de fraaiste baden de rijkdom van keizer, consul en andere hoge types. Overal in het Rijk kwam je luxe badtempels tegen, voorzien van een uitgekiend hete luchtsysteem in wanden en vloeren om het allemaal aangenaam te houden.
Het volk moest het natuurlijk doen met minder luxe. Maar ook daar duurde een bezoek aan zo’n bad uren, hoewel men doorgaans maar heel even te water ging. Belangrijker was de 'sociale ontmoeting, de maatschappelijke en politieke transactie' zoals historici dat noemen. Beetje ouwehoeren met de voeten in het water, uitwisselen van nieuws en roddels of gewoon de laatste grap over de keizer. Het bad als middelpunt van spiritualiteit en cultuur.


In een badtempel kon je je dompelen in nattigheid van koud tot gloeiend. Voor zieken, open wonden of erger had je dan nog het Laconium (droge hete ruimte) als training voor de onafwendbare crematie...

De badcultuur verspreidde zich in het kielzog van de legioenen over grote delen van Europa, Klein-Azië en Noord-Afrika. Met de ondergang van het Romeinse Rijk verdween het vochtige ritueel, maar resten van Romeinse baden zijn nog overal te vinden, zoals het Hypocaustum van de Thermes in Arles.


Vandaag de dag heb je op eBay al een opblaas Frigidarium voor pakweg 250 euri, pas één keer in gezwommen...