Mei moe

Het begon eigenlijk in Chicago, in 1886. Op 1 mei staakten daar 25.000 Amerikaanse arbeiders voor de invoering van een 8-urige werkdag. Dat gebeurde wel vaker, maar ditmaal werd de actie binnen een dag een nationale staking over de hele VS. Op 3 mei werden drie arbeiders bij een politie-actie in Chicago gedood en een dag later liepen honderden mee in een protestmars. Op Haymarket Square gooide een onbekende tijdens een politiecharge een bom in de menigte en er werd geschoten. Zeven politiemensen en minstens vier arbeiders werden gedood en er vielen tientallen gewonden. Het bleek later een actie van anarchisten die chaos wensten en vier van hen kregen voor de aanslag de doodstraf.

Haymarket Massacre kreeg echter zoveel internationale publiciteit, dat ook in andere landen acties werden gestart voor een betere positie van arbeiders. De Amerikanen richtten de American Federation of Labor op en riepen de eerste mei uit tot May Day. De echo daarvan leidde in 1889 tot de Tweede Internationale, een Europese socialistische arbeidersbeweging die in juli een congres hield in Parijs. Het was daar dat 1 mei officieel werd uitgeroepen tot Jour du Travail om in Europa te komen tot een werkweek van 48 uur.

In Frankrijk kreeg 1 mei nog meer betekenis toen in 1891 de gendarmes tijdens een arbeidersmanifestatie in Fourmies (Nord) het vuur openden. 45 seconden later lagen 9 doden en 35 gewonden op straat. Onder hen de 18-jarige Maria Blondeau die jarenlang als martelaarster voor de socialistische zaak werd geëerd. In navolging van Chicago ging dit drama de geschiedenis in als La Fusillade de Fourmies. Het werd de aanleiding voor jaarlijkse herdenkingen die de eerste mei een beladen karakter gaven.

Op 23 april 1919 ging de Franse Senaat akkoord met de invoering van de 8-urige werkdag en werd 1 mei een vrije dag, in 1941 door de regering Pétain van de scherpe kantjes ontdaan als Fête du Travail. Net als in veel landen (niet in NL) is het nu een feestdag waarop niet gewerkt wordt. De rode roos is vervangen door een bosje muguet en overal zie je langs de weg stalletjes met deze witte lelietjes van dalen. Je koopt ze om aan familie of vrienden te geven als teken dat de lente begint.


La gauche ging overigens als vanouds vandaag de straat op. In Parijs (onder) liepen bonzen van uiteenlopende syndicats broederlijk voorop. Er valt nog genoeg te winnen, lijkt het. Vakbonden en politie telden weliswaar zeer uiteenlopende aantallen, maar waren eensgezind over het feit dat er minder volk op de been was dan vorig jaar.

Beetje mei moe misschien?