Brillat-Savarin

Gelukkig is de chocola die smeltend mag sterven in de heerlijke omhelzing van de lippen van een vrouw

Op 3 februari 1826 werd onder grote belangstelling Jean-Anthelme Brillat-Savarin begraven op het kleine kerkhof Père Lachaise in Parijs. Twee dagen eerder bezweken aan longontsteking, opgelopen tijdens een lange mis in de ijskoude basiliek Saint Denis. Twee maanden eerder mocht de zeventigjarige gourmand nog net beleven dat zijn Physiologie du Goût verscheen bij uitgever Gabriel de Gonet. Een boek zo beroemd, dat de Franse versie integraal op internet staat. Pas 180 jaar later verscheen een Nederlandse vertaling van wijnschrijfster Wina Born: Het wezen van de smaak. Het zegt iets over de smaak in de lage landen...

Zeg me wat je eet en ik zeg je wie je bent

Brillat-Savarin, naar wie ook een fameus kaasje is genoemd, is advocaat in een rustig Jura-dorpje wanneer ook daar de Révolution langs komt. Het volk benoemt hem tot burgemeester, maar hij raakt al snel verward in de broederstrijd tussen Girondins en Montagnards. Net op tijd pakt hij zijn biezen, het doodvonnis ligt al klaar in Parijs. Via Zwitserland, Nederland en Londen vlucht hij naar New York. Als violist in een theaterorkest en met wat Franse les kan hij redelijk rondkomen, maar als in Frankrijk de Terreur voorbij is keert hij in 1797 rap terug. Na een functie in de legerstaf van Napoleon wordt hij raadsheer bij het hof van cassatie in Parijs.

De eettafel is de enige plaats
waar je je na een uur nog niet verveelt

Intussen heeft hij zijn oude bezittingen terug, dus het goede leven als welgestelde vrijgezel kan worden hervat. Ditmaal in een stad waar zijn passie als gourmand volop aan z'n trekken komt. Zijn belevenissen tekent hij op in 'meditaties', die het plezier van rijk tafelen als een wetenschap aan de lezer ontvouwen. Vol anekdotes en observaties van het leven en de mensen om hem heen. In een plezierige, luchtige, soms wat ironische stijl die zelfs door kenners literair hoogstaand wordt genoemd. De grote Balzac is een oprecht bewonderaar en in Frankrijk is het boek een onbetwiste klassieker. Niet in de laatste plaats door het grote aantal citaten wat er aan ontleend is.

Een nagerecht zonder kaas is als een mooie vrouw met één oog

Ironie van het lot is dat Brillat-Savarin uiteindelijk alsnog door de Révolution wordt ingehaald. De mis waar hij zijn longontsteking oploopt wordt gehouden om de executie van koning Louis XVI te herdenken...



Over de abt van een klooster
"Dat waren nog eens gourmands, die waarde heren! Men herkende ze meteen aan hun opengesperde neusgaten, hun wijdopen ogen, volle rode lippen en dansende tong. Ze bogen zich zo dicht mogelijk over hun bord, de rechterhand leek sterk op de klauw van een kat die kastanjes uit het vuur tracht te stelen, het gelaat weerspiegelde intens genot en hun blik verried een concentratie die men zich beter voor kan stellen dan ik kan beschrijven."