Olympisch jatten

L'important dans la vie ce n'est point le triomphe, mais le combat, l'essentiel ce n'est pas d'avoir vaincu mais de s'être bien battu.
Het belangrijke in het leven is niet de triomf maar de strijd, het essentiële is niet om te hebben gewonnen maar om goed te hebben gestreden.

Een iets te lange zin om lekker te bekken. En dus is de zogenaamde lijfspreuk van Pierre baron de Coubertin, oprichter van de moderne Olympische Spelen, gepopulariseerd tot: Deelnemen is belangrijker dan overwinnen.
De in Parijs geboren historicus en pedagoog is er beroemd mee geworden. Veel meer dan met zijn versregels 'Ode aan de sport' (in het Frans èn Duits), waarmee hij onder het pseudoniem
G. Hohrod en M. Eschbach op de Spelen van 1912 de eerste gouden plak won op het onderdeel … literatuur.

Oh sport, jij bent de vreugde!
Zodra jouw roep weerklinkt,
verheft het lichaam zich in zaligheid.

Kunstwedstrijden in architectuur, beeldhouwen, literatuur en schilderkunst stonden tot 1948 op het Olympisch programma, maar hebben het tv-tijdperk nooit gehaald. Pas in 1919 onthulde De Coubertin, kleinzoon van één van de vertrouwelingen van Napoleon, dat hijzelf de auteur was. De pseudo’s waren ontleend aan dorpjes in de Alsace in de buurt van zijn schoonouders.

Overigens zou zijn beroemde uitspraak over het deelnemen helemaal niet door hem zelf bedacht zijn. De gevleugelde tekst wordt toegeschreven aan de bisschop van Pennsylvania en moet door De Coubertin in 1908 zijn opgepikt.

Misschien moet zijn motto luiden: Beter goed gejat, dan slecht bedacht…

Plat

Het is weer zover. Voor de vierde achtereenvolgende dag wordt slechts mondjesmaat vanaf Franse vliegvelden gevlogen. Dit keer zijn de verkeersleiders en colère. De mannen en vrouwen die de piloot van A naar B praten pikken 't niet dat hun job vervalt omdat de controle van het luchtruim geconcentreerd wordt in vijf Europese landen. Vandaag werd de helft van de vluchten vanaf Orly geschrapt en om de feestvreugde te verhogen gooiden ook flink wat piloten van Air France de boel plat.

Met de auto wordt 't eveneens een heet weekend, want morgen stromen de skidorpen weer leeg. Rood alarm is aangekondigd voor de helft van het land.

Bon weekend...

Pompier 2

800 doden per jaar door brand in een Franse woning. Dus werd in 2005 een wet voorgesteld om ieder huis verplicht te voorzien van een rookmelder. Daarna begon echter het bekende politieke gehakketak, want wie gaat dat betalen. Totdat een jaar geleden de Conseil d’Etat (de Franse Raad van State) het idee naar de prullenbak verwees wegens vormfouten, zoals dat deftig heet. Huiswerk overmaken dus, in verstaanbaar Frans.

Deze week mocht het parlement een nieuwe en kennelijk goed bevonden versie goedkeuren. Binnen vijf jaar moet elke woning voorzien zijn van een détecteur de fumée. Geheel naar het voorbeeld van de Canadese stad Quebec, waar al sinds 1980 zo'n verplicht apparaat gaat janken bij overmatige rookontwikkeling. Met als gevolg dat het aantal doden daar in 10 jaar met twee derde is afgenomen.

Niet de eigenaar, maar de bewoner draait op voor de kosten. Geldt niet voor gemeubileerde of vakantiehuizen, waar de huisbaas moet dokken. Tot vandaag heeft slechts 2% van de Fransen een rookmelder aan het plafond. Zowat het kleinste percentage in beschaafd Europa. En dat terwijl de brandweer in 85% van de meldingen uitrukt voor een woningbrand.

Vandaag dus weer gebak voor de Sapeurs-Pompiers de France.

Pompier

In menige Franse brandweerkazerne kon vandaag een extra koekje bij de koffie worden verstrekt. Op 23 februari 1716 verscheen namelijk een koninklijke ordonnantie die het onderhoud en de bewaking van 36 nieuwe waterpompen in Parijs regelde. De door twee man bediende handpompen, een uitvinding van François Dumouriez du Perrier, haalden water uit de Seine en pompten het naar de plek des onheils. Het besluit was één van de eerste daden van de net 6-jarige nieuwe koning Louis XV, die bovendien de uitvinder benoemde tot directeur van de pompen. Het werd de eerste professionele pompier. Dumouriez du Perrier werd bovendien de baas van de pompbewakers, die elk steeds voor een jaar werden benoemd.

Behalve de zorg voor de pompen, moest de kersverse directeur ook de reddingsoperatie bij brand leiden. Tot dat moment waren het de inwoners van de stad zelf die bij brand voor water zorgden en de brand te lijf gingen. Het was keizer Napoleon die de bewakers van de Parijse pompen liet vervangen door speciaal opgeleide brandweerlieden.
Droevige aanleiding was een brand tijdens een bal ten huize van de Oostenrijkse ambassadeur ter gelegenheid van Napoleons huwelijk met de Habsburgse aartshertogin Marie Louise. Er vielen 10 doden en bijna 100 gewonden, waaronder keizerlijke familieleden.
Op 18 september 1811 organiseerde Napoleon de brandbestrijding op militaire wijze door de oprichting van het Bataillon des sapeurs-pompiers de Paris.

Overigens was uitvinder Dumouriez in 1716 geïnspireerd door de brandspuiten die in de Nederlanden al bijna 50 jaar in gebruik waren. Toen in 1737 Marseille zijn eerste pomp kreeg noemde men het ding dan ook pompe à la hollandaise, een nazaat van de beroemde Amsterdamse brandspuit van Jan van der Heyden uit 1672.

Paniek

Er hoeft in Frankrijk maar ergens een clubje militante vakbondsleden de poort van een brandstofdepot te blokkeren, of het land schiet in een kramp. Rijen voor de pomp, hamsteren in vat, kan of desnoods melkfles. Want het idee zonder auto te zitten is een absolute nachtmerrie. Zeker in de campagne, waar openbaar vervoer net zo zeldzaam is als een eskimo in de Sahara.

De colère begon vorige week toen het gestaalde kader bij vijf raffinaderijen van Total de spandoeken uitrolde en de productie stillegde. Dreigende sluiting van de locatie Duinkerken (370 salariés) was aanleiding voor harde actie en toute la France zakte in de zorgen.
Niet nodig, zeggen de oliebazen. Hamsteren hoeft niet en niemand hoeft in paniek te raken. Er is genoeg en er kan nog meer geproduceerd worden. Slechts aan de Atlantische kust en misschien een beetje rond Parijs kan even een tekort ontstaan.

En dus was het juist rond Parijs vanmiddag al een heel gedoe om nog wat van het zwarte goud in te nemen.

Via Domitia

Soms stuit je in de Languedoc op een verwijzing naar de Via Domitia. Een route naar zuidelijke streken, lang voordat deltabewoners in de lage landen ook maar de geringste notie hadden van een route de soleil, laat staan van de ANWB. Een Romeinse heirbaan, dus vooral gebruikt door legioenen uit Rome om zich van vijand naar vijand te spoeden. De aanleg van het antieke keienpad begon in 118 vC op initiatief van proconsul Gnaeus Domitius Ahenobarbus, een soort Camiel Eurlings avant la lettre.

... Romeinse brug in de Via Domitia bij St.Thibéry (Hérault)...

Gnaeus had aan den lijve ondervonden wat het betekende om buiten gebaande paden met soldaten op pad te gaan. Een paar jaar eerder moest hij namelijk door ruig terrein op de Gallische stam Allobroges af. Om toch redelijk door het struweel te kunnen optrekken gebruikte hij olifanten als transportmiddel. Zowat in de buurt van het huidige Bédarrides aan de Rhône lukte ’t desondanks de Kelten in de pan te hakken.
Na dit militaire succes paradeerde hij als held door zijn provincia, pompeus op een olifant gezeten en met zijn legioenen in het kielzog. Net zo blij met zichzelf als Eurlings, maar dat terzijde...

Vanaf het noorden van Italië liep de Via Domitia richting Spanje. Uit de Povlakte via de Mont Genèvre langs steden als Brigantio (Briançon), Vapincum (Gap), Segusturo (Sisteron), Cabellion (Cavaillon), Nemausus (Nîmes) en Baeteria (Béziers) een rechtstreekse verbinding met Narbo (Narbonne). Daar kon je verder via Ruscino (Roussillon) naar de Costa’s of je nam de afslag op de Via Aquitania richting Atlantische Oceaan naar Burdigala (Bordeaux).
Meer nog dan de legioenen profiteerden handelaren van de Via Domitia, zodat een levendige economie ontstond tussen de door Romeinen veroverde gebieden.

De snelle verbinding langs doorgaans rechte wegen is nog steeds de blauwdruk voor het huidige wegennet. Hier en daar in het landschap zie je restanten van de keienweg nog terug, zoals bij de oppidum Ambrussum bij Lunel (foto). Maar de A9 van Orange naar de Spaanse grens, de drukste autoroute van Frankrijk, volgt vrijwel naadloos het oude spoor van de Romeinse legioenen.

Onderstaande Google-kaart laat zien waar je nog terecht kunt om legioensoldaatje te spelen.

(klik op de kaart voor een vergroting)

Brillat-Savarin

Gelukkig is de chocola die smeltend mag sterven in de heerlijke omhelzing van de lippen van een vrouw

Op 3 februari 1826 werd onder grote belangstelling Jean-Anthelme Brillat-Savarin begraven op het kleine kerkhof Père Lachaise in Parijs. Twee dagen eerder bezweken aan longontsteking, opgelopen tijdens een lange mis in de ijskoude basiliek Saint Denis. Twee maanden eerder mocht de zeventigjarige gourmand nog net beleven dat zijn Physiologie du Goût verscheen bij uitgever Gabriel de Gonet. Een boek zo beroemd, dat de Franse versie integraal op internet staat. Pas 180 jaar later verscheen een Nederlandse vertaling van wijnschrijfster Wina Born: Het wezen van de smaak. Het zegt iets over de smaak in de lage landen...

Zeg me wat je eet en ik zeg je wie je bent

Brillat-Savarin, naar wie ook een fameus kaasje is genoemd, is advocaat in een rustig Jura-dorpje wanneer ook daar de Révolution langs komt. Het volk benoemt hem tot burgemeester, maar hij raakt al snel verward in de broederstrijd tussen Girondins en Montagnards. Net op tijd pakt hij zijn biezen, het doodvonnis ligt al klaar in Parijs. Via Zwitserland, Nederland en Londen vlucht hij naar New York. Als violist in een theaterorkest en met wat Franse les kan hij redelijk rondkomen, maar als in Frankrijk de Terreur voorbij is keert hij in 1797 rap terug. Na een functie in de legerstaf van Napoleon wordt hij raadsheer bij het hof van cassatie in Parijs.

De eettafel is de enige plaats
waar je je na een uur nog niet verveelt

Intussen heeft hij zijn oude bezittingen terug, dus het goede leven als welgestelde vrijgezel kan worden hervat. Ditmaal in een stad waar zijn passie als gourmand volop aan z'n trekken komt. Zijn belevenissen tekent hij op in 'meditaties', die het plezier van rijk tafelen als een wetenschap aan de lezer ontvouwen. Vol anekdotes en observaties van het leven en de mensen om hem heen. In een plezierige, luchtige, soms wat ironische stijl die zelfs door kenners literair hoogstaand wordt genoemd. De grote Balzac is een oprecht bewonderaar en in Frankrijk is het boek een onbetwiste klassieker. Niet in de laatste plaats door het grote aantal citaten wat er aan ontleend is.

Een nagerecht zonder kaas is als een mooie vrouw met één oog

Ironie van het lot is dat Brillat-Savarin uiteindelijk alsnog door de Révolution wordt ingehaald. De mis waar hij zijn longontsteking oploopt wordt gehouden om de executie van koning Louis XVI te herdenken...



Over de abt van een klooster
"Dat waren nog eens gourmands, die waarde heren! Men herkende ze meteen aan hun opengesperde neusgaten, hun wijdopen ogen, volle rode lippen en dansende tong. Ze bogen zich zo dicht mogelijk over hun bord, de rechterhand leek sterk op de klauw van een kat die kastanjes uit het vuur tracht te stelen, het gelaat weerspiegelde intens genot en hun blik verried een concentratie die men zich beter voor kan stellen dan ik kan beschrijven."

Fanfare

President Nicolas Sarkozy was deze week even in Haïti met een bijdrage van 326 miljoen euro voor de komende 2 jaar. De ontvangst op het vliegveld viel ongetwijfeld lichtelijk tegen...

Artisan

Artisan is zo'n woord waarvoor je niet echt een goeie Nederlandse vertaling kunt geven. De Prisma, met gratis online woordenboek, doet het af met ambachtsman, iemand die een ambacht uitoefent. Dikke Van Dale: een ambacht is een handwerk dat aangeleerd moet worden. In de uitgebreide toelichting komt De Dikke met voorbeelden als smid, meubelmaker of houthakker.

De artisan in Frankrijk is echter van een andere orde. Zelfs als hij of zij houthakt, is dat niet zomaar een ambacht, maar een roeping, kunst, verzet, idealisme, alles wat je kunt bedenken om niet bij de grote massa salariés te horen. De sloebers die elke maand het loon bij de plaatselijke Crédit Agricole mogen ophalen. Die moeten wachten tot de vakbonden, de oppermachtige syndicats, het nodig vinden om weer eens met vlag, petje en spandoek de rotondes te blokkeren. Vaak niet wetend waar het over gaat, maar dat lees je wel in het stencil dat je uit moet delen.

Onderweg meegemaakt. Kwart voor twaalf 's ochtends, klein plaatsje met spoorlijn. Alle verkeer vast en ver voor ons uit een stoet, inclusief megafoon met versterker. Luid en duidelijk werd de SNCF aan de schandpaal genageld, het staatsbedrijf dat er in slaagt treinen op tijd van A naar B te laten sporen. Ging over pensioenen of zo. Iemand voor ons in de file keek op de pols en zei dat het met een kwartier wel over was.
En zie, nauwelijks had de pastoor twaalf laten luiden, of de demonstratie loste inderdaad op. Niet in het niets, maar in de locale brasserie. Waar de bonzen van het syndicat de salariés een ballon aanboden op de goeie afloop. Wij hebben ons maar solidair aangesloten en het bleef nog lang onrustig op het terras. Want het déjeuner van anderhalf uur is een recht waarvoor lang gestreden is...

Maar de 2,3 miljoen artisans, 10% van de Franse beroepsbevolking, zijn zelfstandig en doppen hun eigen boontjes. Première entreprise de France, goed voor bijna 200 miljard euro omzet. Kleine ondernemers, niet gebonden aan een organisatie, niet lastig gevallen door een baas. Vaak alleen, soms met wat hulp. Regelen zelf wanneer het tijd is voor het déjeuner en hebben daarvoor de pastoor niet nodig.

Artisan is een geuzennaam. Het staat voor vakmanschap, traditie en onafhankelijkheid. Welk handwerk er ook bij hoort, het is ook een beetje verzet. Tegen overheden, vakbonden, belasting, gendarmerie, grote bedrijven, kortom ieder die de vrijheid van het ambachtelijke individu voor de voeten loopt.

Niet in de pas lopen, zelf beslissen.
Ze willen niet anders. Misschien een nawee van de révolution.
Artisan is meer dan een ambacht, veel meer.
Met trots wordt het op camionette en gevel geschilderd.

La Fayette

Marie-Joseph Paul Yves Roch Gilbert du Motier marquis de La Fayette. Voor Amerikanen de beroemdste Fransman ooit. Geboren op kasteel Chavaniac-Lafayette in Auvergne op 6 september 1757. Vader, kolonel der grenadiers uit een eeuwenoud geslacht, sneuvelt twee jaar later in Westfalen in de Zevenjarige Oorlog. Dat weerhoudt zijn zoon niet om als 17-jarige als kapitein der dragonders toe te treden tot het maison militaire van Louis XVI. Maar de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd tegen Engeland brengt hem tot een dramatische beslissing. Ondanks Franse neutraliteit en zonder toestemming van de koning gaat hij op eigen kosten in 1777 als vrijwilliger naar Philadelphia. Het opstandige congres daar benoemt hem tot officier in het leger van George Washington.

La Fayette neemt actief deel aan de strijd, wordt gewond, en is in 1779 even in Parijs om steun voor de Amerikanen te verwerven. Terug met 5500 man Franse troepen neemt hij deel aan de beslissende Yorktown campagne en vergezelt Washington bij de definitieve overwinning op de Britten. Als gevierde held en huisvriend van de eerste Amerikaanse president is hij eind 1781 weer in Frankrijk als maarschalk van het Ardennenleger.

... Washington en La Fayette ...

Ondanks zijn aandeel bij het formuleren van mensenrechten in de Déclaration des Droits de l'Homme, levert de revolutie thuis hem geen hoofdrol. Als commandant van de Garde Nationale in Parijs speelt hij een duistere rol bij de bescherming van het hof en wordt uiteindelijk in 1792 door revolutionairen tot landverrader verklaard.

Een vlucht naar het buitenland eindigt met gevangenschap in Pruisen en Oostenrijk. Door Napoleon bevrijd speelt La Fayette nog een bescheiden politieke rol, maar haalt zijn glorie tijdens een triomftocht langs 182 Amerikaanse steden van juli 1824 tot september 1825. Hij ontvangt er een gift van 200.000 dollar en 12.000 ha grond in Florida en krijgt na zijn dood (1834) een standbeeld op het plein voor het Witte Huis. In 2002 wordt La Fayette alsnog tot één van de slechts zes Amerikaanse ereburgers benoemd en 25 plaatsen dragen er zijn naam.



In Frankrijk, behalve heel veel straten, pleinen, parken en een warenhuis, ook het fregat F710, maar waar ...?

Pureepers

Eigenlijk wilde Jean Mantelet, baas van een stempelfabriekje in Parijs, zijn vrouw even helpen om sneller aardappelpuree te maken. In 1932 knutselt hij dus in een oude steelpan een pers met een slinger en madame gaat uit haar dak. Jean wint met het apparaat prijzen op beurzen, bouwt varianten voor andere groenten en verkoopt er in het eerste jaar een miljoen van. Een grote stap voorwaarts is zijn eerste elektrische koffiemolen. Nog niet overtuigd van succes noemt hij het ding Moulin X, maar het blijkt de opmaat voor het latere merk Moulinex.

Om de productie groot aan te pakken koopt Mantelet in 1937 een leegstaande fabriek in Alençon (Normandie). De aanwezigheid van een vlijtig vrouwelijk potentieel aan personeel en handige marketing worden pijlers van een van de grootste Franse producenten van huishoudelijke apparaten. Met de slogan Moulinex libère la femme en drie nieuwe producten per jaar komt het bedrijf vrijwel elk Frans huishouden binnen. Koffiezetter, sinaasappelpers, electrisch broodmes, blikopener of magnetron, je kon niet om Moulinex heen.

Maar wanneer Jean Mantelet in 1991 overlijdt, raken zijn opvolgers in de problemen. Aankoop van het Duitse merk Krups voor 440 miljoen francs is een brug te ver en na wat heen en weer geschuif is in oktober 2001 concurrent SEB eigenaar van het merk Moulinex. In hetzelfde jaar wordt de fabriek in Alençon gesloten, net als andere vestigingen.

Niet zonder slag of stoot overigens. Personeel in Cormelles-le-Royal (Calvados) dreigt een bedrijfspand op te blazen en in Alençon zelf vallen gewonden bij een bezetting. De emoties lopen hoog op en de altijd militante Franse vakbonden maken er een hete herfst van.

Het heeft niet geholpen, slechts het merk bleef bestaan.

Paris 13

De bewoners van de chique Parijse wijk ten zuiden van de Place d’Etoile waren in 1860 verre van tevreden. De toenmalige bestuurders van de Franse hoofdstad hadden een nieuwe nummering van de arrondissementen bedacht. Die liep van links naar rechts en hun dure onderkomens zouden voortaan in het 13e liggen. In die jaren bestond echter in Frankrijk het gezegde Ils se sont mariés à la mairie du 13e. Dat betekende dat je niet echt getrouwd was, maar samenhokte in concubinage. Een onconventionele levenswijze die door de notabelen ter plekke niet bepaald werd gewaardeerd.

Rijk en macht sliepen in die tijd echter veelal op één kussen en daarop was het makkelijk overleggen. Het besluit werd dus geschrapt.

Een slimme ambtenaar bedacht vervolgens dat de nummering maar volgens een spiraal moest, te beginnen bij het Louvre en Les Halles.

Rijk Parijs kwam op die manier in het 16e arrondissement terecht en woont daar nog steeds.

Meer BB

Dinsdag dreigt het Franse parlement vrijwel zeker in te stemmen met een nieuwe wet die de vrijheid van burgers verder zal beperken. De nieuwe loi de sécurité intérieure, in de wandeling Loppsi 2 genoemd, gaat niet alleen zorgen voor nog meer bewakingscamera’s. Ook de juridische aansprakelijkheid wordt extreem uitgebreid. Zo kan iedereen die na een genoeglijk avondje zijn visite met een slok teveel op de deur uitstuurt zelf de kater gepresenteerd krijgen wanneer er iets fout gaat.

Opmerkelijk weinig protesten tegen de nieuwe regels, terwijl Fransen doorgaans snel te hoop lopen tegen bedreiging van hun privacy. Heeft ongetwijfeld te maken met teveel aandacht voor een ander artikel in het voorstel. Daarmee kunnen internetsites zonder meer op zwart worden gezet, bijvoorbeeld wanneer het om porno gaat. Onder het mom dat er wel eens pedofielen gebruik van kunnen maken. Gebruik het woord 'pedofiel' en iedereen schiet in een kramp. Menselijk, maar het appelleert aan emoties en niet aan de rede.

De kracht van internet is dat het zichzelf reguleert. Gebruikers zijn in het 15 jarig bestaan van het web uitgegroeid tot prima waakhonden tegen uitwassen en ongewenst gebruik. Ongecontroleerd sites blokkeren staat haaks op de vrijheid van meningsuiting. Liberté, in goed Frans. En het zal niet helpen. Want er is geen enkele garantie dat je bedenkelijke onverlaten kunt tegenhouden.
Bovendien, waar trek je de grens? Je kunt wachten op de dag dat ook andere enge dingen de digitale nek wordt omdraait. Een overheid die op deze manier Big Brother steeds meer ruimte biedt moet argwanend bekeken worden. Zeker als diezelfde overheid China bekritiseert over onvrijheid op het internet.

Hypocrisie op weg naar regionale verkiezingen met zogenaamde veiligheid als schaamlap.

Bi

Vancouver zag de Franse olympische ploeg gisteren opmarcheren achter vlaggendrager Vincent Defrasne uit Pontarlier (Doubs). Een bi-atleet, langlaufen en schieten dus. Won in 2006 in Torino de gouden plak op de 12,5 km en brons op de 4 x 7,5 km estafette.

De Franse ploeg telt dit jaar108 deelnemers, waaronder zelfs twee schaatsers. Pascal Briand (1500 m) en Alexis Contin (1500, 5000 en 10.000m) zullen echter niet in de buurt van het podium komen. Behalve natuurlijk Vincent Defrasne (rechts) zijn favoriet voor bloemen en kussen Julien Lizeroux (slalom), Sandrine Aubert (slalom), Ophélie David (cross-country), Brian Joubert (kunstrijden), Jason Lamy-Chappuis (Noordse combinatie), Sandrine Bailly (biathlon) en Matthieu Bozzetto (snowboard).

Bij de winterspelen in 2006 nam de Franse équipe 9 medailles mee naar huis.
Behalve Defrasne gingen ook Antoine Deneriaz (afdaling) en Florence Baverel-Robert (foto-biathlon sprint) met de hoogste eer strijken.

En 2010? Qui vivra, verra...

Christelijk

Ooit vierde de elite in Frankrijk het carnaval zoals we dat nu kennen van Venetië. Met grootse kostuums, volop mystiek en geheime boodschappen. Daar is weinig van over, hoewel Parijs nog zo’n exclusief feestje kent.  Maar sinds Frankrijk in de vorige eeuw werd overstroomd door nieuwkomers uit de voormalige koloniën is carnaval in veel steden weer in opmars. Multiculturele tradities van de immigranten en hun lokale vrienden spelen daarbij een belangrijke rol.

Tientallen van die steden zijn aangesloten bij een Europese federatie die elk jaar sinds 1980 een congres organiseert. In 2008 werd dat voor de eerste keer in Frankrijk gehouden, in het Bretonse Ploërmel. Daar kennen de nazaten van tovenaar Merlijn al sinds 1924 een bloeiende carnavalstraditie. Ook steden aan de Côte d’Azur storten zich dit weekend weer in al dan niet gemaskerde jolijt en bijbehorende alcoholica. Aan de andere kant van het land zou Duinkerken garant staan voor het wildste feest en een retourtje Nantes wordt eveneens aanbevolen.

In Baskenland wordt mardi gras vanouds met verve omarmd. Veel optochten en straatfeesten met als hoogtepunt op de laatste avond het verbranden van Zanpantzar, heidens symbool van de voorafgaande uitspattingen.
Op aswoensdag is het in de Pyreneeën weer christelijk.

Boterhammen

Voor een plezierige hotelkamer ga je naar Saint-Malo (zie 9 februari). Maar wil je ‘m eens flink uit de broek laten hangen moet je naar Parijs. Voor de duurste nacht in Frankrijk boek je deze Suite Impérial van het Park Hyatt Paris Vendôme hotel. In de Rue de la Paix, op de 2e verdieping. Krijg je 250 m2 voor jou alleen.

Met twee slaapkamers (plus tussendeur zodat je niet hoeft om te lopen…), een eigen werkkamer en een salon-salle à manger van 85m2. Maar misschien kom je niet verder dan de badkamer, met het In Suite Spa concept, plus bubbelbad, hammam-douche, stoombad en massagetafel met snel internet en kleurenprinter.

Boeiend detail: de directeur wil dat je met niet meer dan drie personen dit voetbalveld huurt. Daarvoor vraagt hij dan 14.000 euro per nacht, inclusief de gratis brandkast die je bij dit soort bedragen ook wel nodig hebt.
Een poging om via internet te boeken mislukt. De familie Hyatt wil duidelijk niet iedereen over de vloer. Pas wanneer je beschaafde stemgeluid telefonisch is goedgekeurd maak je kans op de sleutel. Probeer maar: +33 1 5871 1234.

Tip: neem boterhammen mee.
Dit ontbijt kost € 40,-, wel met een verse krant.

Franse bezetting

Zwitserland is niet altijd zonder bezetters geweest. In 1798 kent het Alpenland ook z’n revolutionairen, die in navolging van hun Franse broeders het land willen ontdoen van feodale baasjes. De boel wordt vrijwel onbestuurbaar, er dreigt zelfs een opsplitsing in autonome kantons.

Napoleon Bonaparte, aan het bakkeleien met Oostenrijk en diens bondgenoten, wil geen gedoe aan de Franse oostgrens. Op 5 maart 1798 laat hij zijn troepen Zwitserland binnen trekken en richt op 12 april de gloednieuwe Helvetische Republiek op. Een bufferstaat, net als de Nederlanden drie jaar eerder door de inval van generaal Pichegru en het uitroepen van de Bataafse Republiek.

Zwitsers hebben echter geen trek in een eenheidsstaat onder Franse vlag en komen in verzet. Een opstand in Niwalden wordt door bruut optredende Franse troepen onderdrukt. Maar het blijft onrustig, ook door onderlinge strijd tussen federalisten en republikeinen. In 1803 dreigt zelfs een burgeroorlog en Napoleon grijpt in. Hij blaast de Helvetische Republiek op en herstelt de vroegere statenbond. Bovendien garandeert hij de Zwitserse neutraliteit. Maar de prijs daarvoor is hoog. 18.000 Zwitserse mannen moeten dienen in zijn Grande Armée en velen daarvan komen nooit meer thuis.

In november 1812 houden 3000 Zwitserse soldaten 40.000 Russen aan de rivier de Berezina zolang tegen, dat de restanten van de Grande Armée op vlotten en houten bruggen de rivier nog kunnen oversteken. Slechts 300 van hen overleven en verhinderen de totale vernietiging van Napoleons verslagen leger.

Charme

Vaste bezoekers van de populaire Franse site tripadvisor.fr hebben deze kamer uitgeroepen tot hun meest favoriete slaapplek. Je kunt hem vinden in Hotel Le Nautilus in Saint-Malo, om precies te zijn in de rue de la Corne de Cerf, intra muros, zoals het ommuurde deel van de Bretonse vestingstad heet.

Verrassing: het beste hôtel de charme is niet het duurste of meest luxe. In het monumentale pand van Le Nautilus heb je een standaard kamer voor  63 € met een dubbel bed, douche, toilet en een televisie met satelliet-kabel.

De top tien van tripadvisor.fr:

Le Nautilus – Saint-Malo
Château de Verrieres – Saumur
George V – Paris
San Pedro – Saint-Malo
La Marisa – Saint-Jean-de-Luz
Diderot – Chinon
Keppler – Paris
La Cité – Carcassonne
Le Palais de la Méditerranée – Nice
Le Manoir des Minimes - Amboise

Tripadvisor heeft ook een lijstje met de smerigste hotels, inclusief door gasten gemaakte plaatjes. Ergernis gegarandeerd.

Koud toetje

Dit weekend stort de hele wereld zich met HD-TV op de Olympische Winterspelen. In het Canadese Vancouver deze keer. Het Franse mondaine skidorp Chamonix organiseerde in 1924 de eerste winterse spelen, 28 jaar nadat in Athene de olympische vlam sinds eeuwen weer had gebrand. Het feestje heette toen Semaine Internationale des Sports d'Hiver, een koud toetje van de dat jaar gehouden zomerspelen in Parijs. Pas later kwam deze sportweek in de boeken als Jeux olympiques d'hiver.

Het was een wat mager programma in Chamonix, vergeleken met wat er straks allemaal over het scherm jaagt.  Frankrijk zelf stuurde de meeste deelnemers (39),  maar scoorde slechts 3 bronzen medailles. De 14 Noren gingen met de meeste plakken naar huis (17 waarvan 4 goud). Alpineski bestond nog niet, wel langlaufen en de Noordse combinatie. Verder biathlon, bobslee, curling, ijshockey, kunstschaatsen, schansspringen en patinage de vitesse.  Ook toen al met de vier klassieke afstanden, 500, 1500, 5000 en 10000 meter voor mannen, maar zonder Nederlanders.

Absolute topper van deze spelen was de Finse schaatser Clas Thunberg met 5 plakken: goud op de 1500 en 5000 meter, zilver op 10 km en brons op 500 meter. Bovendien kreeg hij een gouden plak voor de combinatie van de vier afstanden.
Opmerkelijk was de deelname van de 11-jarige Noorse kunstrijdster Sonja Henie. Ze werd laatste in haar kür en moest regelmatig even naar de kant om haar trainer te raadplegen. Dat overkwam haar nooit meer, want vier jaar later won ze goud en deed dat in ’32 en ’36 nog eens over.

Het duurde overigens tot 2006 voordat het IOC besloot dat de Britse  curlingploeg recht had op een medaille.
In 1924 werd het spelletje nog als fun gezien...