Hemaworst

Klopt. In 1926 werd de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam opgericht. Kortweg HEMA. Leo Meyer en Arthur Isaac, twee directeuren van het chique warenhuis De Bijenkorf, wilden ook een stuiver verdienen aan de gewone man. De Kalverstraat kreeg de primeur. De handel werd verkocht voor vaste prijzen: 10, 25 en 50 cent. Na de bevrijding in 1945 was het uit met de eenheidsprijzen. Maar de populariteit groeide. Niet in de laatste plaats door een overmatig zoute rookworst met vleeswaar van onduidelijke herkomst, zonder etiket.

Gisteren werd filiaal nummer 379 geopend. Na eerdere uitstapjes naar België, Duitsland en Luxemburg de eerste in Frankrijk. De éema in het Centre Commercial Créteil Soleil zuid van Parijs. Alles net als in NL van het eigen merk, èn satisfait ou remboursé. Geldt niet voor de worst, want die is door de nieuwe Britse eigenaar Lion Capital uit het assortiment verwijderd.

Tip voor (Parijse) Nederlanders: koop gewoon een saucisse van Montbéliard. In elke super, mèt etiket en absoluut plus savoureux!

Foto: Olivier van Beemen

Rode kaart

Rachida Dati ....... Carla Bruni

In 2007 nog briljante woordvoerster voor Sarkozy tijdens zijn verkiezingscampagne. Men speculeerde zelfs over een relatie. Daarna als rijzende ster in de regering gedropt om de integratie van noord-afrikaanse Fransen te onderstrepen. Nu onverwacht afgeserveerd vanwege een te groot ego en dito populariteit.
Sarko duldt weinigen in zijn omgeving die vaker in de bladen staan dan hij. Designkleding en reisjes met een privé-jet zijn bedoeld voor la première dame in het Elysée, niet voor een minister van justitie. Bovendien was ze een goede vriendin van zijn ex . En de stunt om 5 dagen na haar bevalling weer vrolijk op het werk te verschijnen viel ook niet lekker bij de baas. Flink doen moet ze maar aan hem overlaten. Wie de vader van haar kind is weigert ze overigens te zeggen...

Eigenzinnige lieveling van het publiek Rachida Dati moet dus het veld ruimen. Weggepromoveerd naar een nog te winnen zetel in het Europees parlement. Tot die tijd mag ze nog even het bureau opruimen, maar wel met een rode kaart op zak.

Entre les murs

Vorig jaar de hoogste trede op het filmfestival in Cannes . Vandaag genomineerd voor een Oscar voor beste buitenlandse film. Entre les murs van Laurent Cantet moet het opnemen tegen de Israëlische Waltz with Bachir (documentaire tekenfilm die vorige maand al een Golden Globe won), de Duitse film over de terreurgroep Baader-Meinhof, het familiedrama Revanche van de Oostenrijkse regisseur Götz Spielmann en Departures, over een werkloze Japanse cellist die solliciteert om lijken te gaan prepareren voor crematie.

Entre les murs is een film naar het boek van François Bégaudeau, die in de hoofdrol zichzelf speelt. Leraar Frans in een vierde klas van een 'zwarte' middelbare school in Parijs. Verfilmd met amateur-acteurs (echte leerlingen) en veel improvisatie. Inmiddels door critici gewogen als een verontrustend beeld van de (Franse) jeugd. De terugblik aan het eind van het schooljaar toont de belangrijkste conclusie van de film. Van wat ze geleerd hebben weten de leerlingen nauwelijks meer hoe het precies zat. Een schrijnend resultaat.

Wat bleef na Cannes was de pret om de prijs. Het onderwijs lijkt rijp voor de omstreden réforme.
Of is film ècht alleen maar illusie?

Buik

In de 16e eeuw was Parijs al overbevolkt. Volgens reizigers uit die tijd hielden 'alle mannen en vrouwen, oude en jonge, heren en knechten zich in winkels, in deuropeningen of op straat' op. Niet thuis, want de meeste gezinnen hadden slechts één of twee kamers. In grote houten huizen, waarvan de verdiepingen door velen gedeeld werden. De armsten hadden hun privé bouwseltjes op een binnenplaats. Smalle, modderige straten vol karren en paarden. Nog geen code de la route, dus levensgevaarlijk.

François I was één der weinige Franse vorsten die zich bekommerde om le peuple. Hij gaf in 1543 opdracht voor de bouw van een overdekte markt voor het voeden van de stad. Op de plek waar al 400 jaar vlees, brood en wijn werd verhandeld tegen de muur van een kerkhof aan de toenmalige noordzijde van de stad. Er werd dertig jaar gebouwd aan de Piliers des Halles, huizen met op de begane grond overdekte galerijen. Vol vlees, groenten, brood, boter, kaas en eieren. Vele aanpassingen en verbouwingen volgden, tot de constructie van het gigantische Pavillon Baltard in 1863. Beter bekend als Les Halles en inspiratie voor Zola's meesterwerk Le ventre de Paris, waarin korte metten wordt gemaakt met de volgevreten bourgeoisie.

Ruim 200 jaar hielden ze het uit in het centrum van de stad. Wat rest is de vroegste nachtelijke herinnering van een generatie nostalgische Parijsgangers.

Hulpje

Sarkozy heeft Obama laten weten niet te kunnen wachten om samen de wereld te veranderen. Frankrijk is dus duidelijk te klein voor Nicolas. Vraag is of de zwarte mijnheer in het witte huis zit te wachten op een hulpje uit het Elysee. Zegt het Franse spreekwoord niet Un coq est bien fort sur son fumier? Bij het laatste bezoek aan het Elysée hield Obama zijn kleine compaan dan ook voorzichtig op een armlengte afstand.

* merci à caricaturiste Jean-Marc Borot

Zelfbevruchting

Een hermafodiet is een tweeslachtige, zegt Van Dale. Uitgerust met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen. Komt in de natuur veel voor en zelfbevruchting is dus aan de orde van de dag. Of het lekker is weten we eigenlijk niet. De enige dieren die het doen zijn slakken, regenwormen en nog wat onbeduidend klein goed. Zelden een worm gezien die tevreden achterover lag na te genieten.

In de plantenwereld is het echter een wilde bedoening. Bloemen doen niet anders met hun mannelijke meeldraden en vrouwelijke stamper. Bij dat laatste denk je eerder aan fors geschapen mannelijkheid, maar nee dus. Ook de wijnstokken rondom ons hebben geen partner nodig, maar dat is geheel toevallig en ongewild. Toen de eerste mensen in de Kaukasus 6000 jaar geleden in de gaten kregen dat druiven per glas genuttigd konden worden, dreigde het fout te gaan. De wilde druif, de sylvestris, is namelijk niet tweeslachtig. De eerste wijnboeren begonnen wel de mannelijke soort uit te roeien, want daar kwam niks aan. Gevolg: de vrouwtjesdruif werd niet meer bevrucht, liet dus ook het leven en einde verhaal, zo leek het.

Wie het is geweest weten we natuurlijk niet, maar een slimme Kaukaser kweekte de eerste tweeslachtige cultuurdruif, de sativa. Hoe we dat weten? De pitten van de cultuurdruif onderscheiden zich van de wilde en Russische archeologen vonden in Georgië een grote concentratie van die pitten in de bodem. Echte wijnbouw, 5000 jaar oud, het einde van het Stenen Tijdperk.

Het duurde daarna nog 4500 jaar voordat Griekse kolonisten uit Phocis de sativa zich zelf liet bevruchten op de kusten bij Massilia, het huidige Marseille.

Truffeltest

Johnny Halliday was al naar Zwitserland vertrokken, nu dreigt nog zo'n icoon van het Franse scherm zijn heil te zoeken in een buitenland. In een zondagskrant ontkende Gérard Depardieu te vluchten voor les impôts, maar zijn dreigende verhuizing naar Italië komt vooral door de schoonheid van dat land. Aldus de altoos hongerige Keltische krachtpatser Obelix, zowat in z'n eentje goed voor het uitgummen van legio Romeinse legioenen. Nog maar de vraag of de nazaten van Caesar zo op hem zitten te wachten.

Zeker is dat Depardieu z'n passie voor schone wijnen en culinaire kunststukjes (hier tijdens een truffeltest vorige maand in Parijs) bij Berlusconi volop kan uitleven. Wel pech dat de geneesheren hem juist nu in de alarmfase hebben getild. Een vijfvoudige omweg in het vatenstelsel en dertig kilo afgevallen. Effe geen alcohol, want het motortje moet weer op gang komen. Nog zo'n kuur en hij kan voor Asterix worden gecast...

Congiërge

De congiërge in Nederland is een soort huisbewaarder op school. Zorgt voor nieuwe wc-rollen, mag op de bel drukken, is vraagbaak voor de kids en helpt overblijfmoeders te overleven. Meestal een man en vaak in het diepst van zijn verlangen toch een beetje onderwijzer.
In Frankrijk, en dan speciaal in Parijs, is de congiërge altijd een oudere vrouw. Weduwe, beetje chagrijnig, poes in de buurt en zichtbaar een zwaar leven achter de rug. Voor de buitenwereld vrijwel onzichtbaar bewaakt ze de ingang van een paar etages appartementen en houdt bewoners en bezoekers angstvallig in de gaten. Zorgt voor rust, sorteert de post en handhaaft met ijzeren hand de door haar zelf opgestelde huisregels. Beantwoord daarmee volstrekt aan het beeld dat in talloze Franse films tientallen jaren lang is neergezet.

Desondanks gaat in 2009 een film in première waarin deze onmisbare schakel in het sociale leven weer eens tot op het bot wordt ontleed. Door de critici nu al bestempeld tot de verrassing van het jaar en gedraaid naar pas de tweede roman van schrijfster Muriel Barbery, L'Elégance du hérisson. Maar wel een verhaal dat al vier keer is bekroond.

Hoofdrolspeelster Josiane Balasko (foto) is congierge Renée: 'Ik ben 54, de conciërge van Rue de Grennelle no. 7, een gebouw waar de Franse bourgeoisie woont. Ik ben weduwe, klein, lelijk en viezig, ik heb eksterogen aan mijn voeten en, op sommige ongemakkelijke ochtenden, een stinkende adem. Maar bovenal ben ik zo in overeenstemming met het idee dat men zich gemaakt heeft van conciërges dat bij niemand het idee op zou komen dat ik meer geletterd ben dan al deze rijken'.

Dochtertje van één van die rijken is de 12-jarige Paloma: ' Al heel lang weet ik dat mijn eindbestemming die viskom is van het volwassen bestaan. Hoe ik dat weet? Omdat ik toevallig heel intelligent ben. Bijzonder intelligent zelfs. Daarom heb ik mijn besluit genomen: aan het eind van dit schooljaar, de dag dat ik 13 wordt, pleeg ik zelfmoord.'
Alles verandert in het leven van deze twee wanneer plotseling een bejaarde Japanner een apartement gaat bewonen.

Boek een topper (in NL Elegant als een egel - ISBN 9044610956), film moeten we nog even op wachten.

Staartje...

...van gisteren.

De Camluçois wonen in Campestre-et-Luc, de Orsérilhanois in Orthoux-Sérignac-Quilhan, uit Saint-Etienne-de-l'Olm komen de Stéphanolmiens, voor een echte Sortois moet je naar Saint-Etienne-des-Sorts, de Mediogozins vinden we in Saint-Geniès-de-Malgoirès en de Cigalois.....jawel, in Saint-Hippolyte-du-Fort.
Meer op deze site.

Eeuwigheid

Op een willekeurige Franse markt loop je vanzelf aan tegen een kraam vol ansichtkaarten. Zwart-wit, beduimeld en vaak met postzegel of stempel op de afbeelding. Meestal uit de eerste helft van de vorige eeuw. Mensen staan stil in afwachting van het moment waarop de fotograaf zijn magnesium laat ontbranden.
Minstens zo aardig bij die plaatjes is de achterkant, waarop al lang verdwenen voorvaderen en -moederen een groet brengen aan de geadresseerde. Vaak met onnutte trivia, soms ook met aardige details. Zo richtte een reiziger zich rond 1940 tot het thuisfront met een beschrijving van Nismes. Toen kennelijk nog een gebruikelijke naam voor Nîmes.

Ook op deze carte postale uit Pont-Saint-Esprit, het noordelijkste puntje van de Gard, komt volk naar buiten voor een moment eeuwigheid. Een nog autoloze Boulevard Gambetta, met poserende Spiripontains. Want zo heten de inwoners, ook nu nog. Frankrijk kent heel veel boeiende voorbeelden van ingezetenen die lastig zijn thuis te brengen. Een tiental jaren geleden was er een radioprogramma waar je een half varken kon winnen door het raden van de juiste naam.

Echte regels lijken niet te bestaan, al eindigen de meesten op ois of ais. Maar wat moet je met de Lussanois (Lussan) en Moulézanais (Moulezan), allebei eindigend op an. Kiest u maar, lijkt de regel.
Nog wat voorbeelden uit de Gard met morgen de uitslag. Waar wonen de Camluçois, de Orsérilhanois, de Stéphanolmiens, de Sortois, de Mediogozins en de Cigalois?

Valéry

Valéry René Marie Georges Giscard d'Estaing. Alleen de naam al levert visioenen van een château aan de Loire, omzoomd met sappige wijngaarden, een cour beschaduwd door een royaal uitgevallen eeuwenoude kastanje met daaronder een vorstelijke grande bouffe. Valéry, nog immer actief als voorvechter van Europese integratie, zichzelf beschouwend als 'ongeneeselijk liberaal' en geestelijk vader van de droevig mislukte Europese grondwet.

Een jaartje ouder schoof de oud-president gisteren toch weer aan bij het Europees parlement in Strasbourg voor de viering van 10 jaar euro. De munt die hij nog steeds hartstochtelijk steunt, ondanks tonnen kritiek van Franse citoyens.
Zijn gelijk blijkt echter uit de koers van dollar en pond sterling. 'Een rots van macro-economische stabiliteit', zo omschreef de Duitse parlementsvoorzitter Pöttering de europese munt. Inmiddels in 16 landen, want op 1 januari verdween ook de Slowaakse kroon in de vergetelheid.

Valéry werd er helemaal warm van.

Etropa

Dikke deining in Brussel, Praag en ongewijfeld andere hoofdsteden. In het gebouw van de Raad van Ministers zou Tsjechië, dit halve jaar voorzitter van Europa, zorgen voor een aardigheidje. Het kunstwerk Etropa, waarin 27 artiesten uit 27 lidstaten hun land zouden neerzetten. En dat onder leiding van de Tsjechische radicale kunstenaar David Cerny. Zijn regering had beter moeten weten, want in eigen land heeft deze dwarsligger de regenten al heel vaak in de gordijnen gejaagd. Het leidde ooit zelfs tot een rel met Moskou, toen David een roodgeverfde Sovjet-tank op een Praags plein neerzette om de 'bevrijding' in 1945 door de Russen te gedenken.

Ook nu was het raak. Niks 27 kunstenaars. Cerny had zelf alle landen uitgebeeld, zo bleek gisteren bij de onthulling. Maar op een provocerende manier die her en der niet wordt gewaardeerd. Met als motto 'eens zien of Europa al om zich zelf kan lachen' was Duitsland bijvoorbeeld uitgebeeld als een soort hakenkruis van Autobahnen, Bulgarije als groot Turks toilet, Zweden verpakt als Ikea-kit en Luxemburg met een bordje Te Koop. Nederland staat onder water met een enkele minaret die omhoog steekt en het Verenigd Koninkrijk moet het doen met een geheel lege plek. Ook Frankrijk kreeg wat het verdiende (zie boven).

Krijgt zeker nog een staartje.

Hij komt

Morgen, de dertiende, komt Sarkozy naar Nîmes. Met Madame. Maar ze blijven niet samen. Na de landing op vliegveld Garons gaat hij naar het Carré d'Art (foto) in het centrum. Zij bezoekt bejaarden in het plaatselijke ziekenhuis.
Nîmes zal het weten. Om 11.30 komt de chef d'état met 20 auto's voor de trappen van het pand. 30 minutenen nieuwjaarsbabbel met bijbehorende bubbels, rondleiding van een kwartier, snel nog even naar de mairie (niet door de menigte maar en voiture staat in het draaiboek) en na een uur en tien minuten is alles voorbij.

Intussen zijn vier aan- en afvoerroutes lange tijd geblokkeerd, waarvan er slechts één gebruikt wordt. Niemand weet nog welke. Op de daken en in appartementen in de omgeving scherpschutters. Die hebben al een weekend lang geoefend. De wijde omgeving afgezet en de rest vol voertuigen van gasten, radio, tv en ander gedoe. Ambtenaren vrijaf omdat hun kantoren gesloten worden. De 500 genodigden krijgen nog een buffet van een locale traiteur en het Elysee betaalt de rekening. Is beloofd.

Dick en France n'est pas invité.

Chinees kunstje

In 2600 voor onze jaartelling deden de Chinezen het al. Het spinnen van natuurlijke zijde uit de cocon van de zijderups, de bombyx mori. Daarvoor heb je, behalve zijderupsen, ook hun favoriete snack nodig. Niet zomaar een blaadje groen, want het zijn lekkerbekken. Alleen verse bladeren van de witte moerbei (mûrier) of het zwarte zusje mogen op het menu.
Zijderupsen bestaan niet in het wild. Ze zijn een overblijfsel van Chinese inspanning, het doorfokken van generaties rupsen om perfecte zijde te produceren. In een tijd dat bij ons dierenhuiden de top van de haute couture bepaalden.

Het duurde tot eind Middeleeuwen voordat het Chinese kunstje via de zijderoute (Marco Polo) doordrong tot West-Europa. Of beter gezegd de eieren van de bombyx, want daar begint alles mee. Het werd een lucratieve huisarbeid, tot in het begin van de 19e eeuw een industrieel proces op gang kwam.
De komst van chemisch nylon in 1938 (van het Amerikaanse DuPont concern) betekende de doodklap voor de zijdeproductie in ons deel van de wereld. Slechts in sommige Aziatische landen wordt nog op de eeuwenoude manier zijde gesponnen.

Lyon is het historische zijdecentrum van Frankrijk. In 1466 besloot Louis XI er de productie te sponsoren, om zo de Italianen dwars te zitten. In 1540 kreeg de stad zelfs het zijde-monopolie en groeide uit tot de belangrijkste Europese marktplaats. Midden 17e eeuw telde Lyon 16.000 weefgetouwen en een derde van de bevolking verdiende z'n baguette met zijde. In de Cévennes en de Midi waren intussen op initiatief van Henri IV een boel mûriers blancs aangeplant en ook daar ontstond productie. In de Gard zie je nog veel gebouwen waar vroeger filatures (spinnerijen) en magnaneries (om de zijde te drogen) waren gevestigd.

Rond 1860 brak een epidemie uit onder de bombyx en de handel dreigde volledig in te storten. De te hulp geroepen Louis Pasteur vond een remedie tegen de kwaal en met geïmporteerde eieren uit Japan kon de productie worden gered. Tot nylon de bombyx voorgoed werkeloos maakte.

In het Musée de la Soie in het Cévennes-dorpje Saint-Hippolyte-du-Fort is tussen 1 april en 30 november te zien hoe de bombyx met verse Franse bladeren het Chinese kunstje nog steeds beheerst. Een omweg waard!

Alerte orange

Sinds woensdag is Frankrijk weer volledig in de ban van de januari uitverkoop. Morgen is het dus niet handig om een stadscentrum te bezoeken voor een wandeling langs historische plekjes. Net als in NL is de zondag tegenwoordig de dag bij uitstek om gezinsgewijs langs etalages te paraderen of grandes surfaces onveilig te maken.
Alerte orange dus!

Lenôtre

De duurste banketbakker van Frankrijk bakt ze niet meer bruin. Bij Gaston Lenôtre ging gisteren na 88 jaar de vlam voorgoed uit. De kleine pâtissier uit het Normandische Pont-Audemer, die in 1957 zijn eerste Parijse winkeltje opende in de rue d'Auteil, laat een bedrijf achter met 1200 koekenbakkers.
Maison Lenôtre werd in 1960 opgezet als service traiteur. Gaston runde zijn tent met ijzeren hand en werd vermaard om de superieure bavarois, charlottes, mousses en macarons. Maar misschien nog wel meer om zijn exorbitant rijke cliënteel. Voor een bitterkoekje of stroopwafel hoefde je niet langs te komen, wel voor de haute-gourmandise, zoals hij dat graag noemde. Zelfverzekerd noemde hij zijn toptaart dus Succès.

Vanuit de hele wereld kwamen volgelingen naar de in '71 opgerichte Ecole Lenôtre à Plaisir om zijn kunstjes af te kijken. Er verschenen ook restaurants van Lenôtre in Parijs: Le Pré Catelan in 1976 (nu 3 Michelinsterren), het Pavillon Elysée in 1985 (meer een brasserie voor de kleine beurs) en de exclusieve loges van Restaurant Panoramique in het Stade de France in 1998. En cafés met snoeperij in Cannes en Nice, plus vijfendertig winkels in twaalf landen. Las Vegas, Casablanca, Berlijn, Koeweit, Beijing en Tokyo om maar wat te noemen. Maar gezien de crisis hoef je niet op stap, bestellen online kan ook.

Lenôtre was een grote mijnheer in Frankrijk. Want in welk land ter wereld zou het staatshoofd zich uitspreken over het verscheiden van een favoriete banketbakker? Sarkozy wel: "Il n'aimait pas le conformisme, il cherchait toujours à innover dans le respect des traditions et règles de l'art".

Om te bewaren

Strand Marseille, 8 januari 2009

Lola Montez

In 1818 geboren als Elizabeth Rosanna Gilbert. Vader Schotse officier, moeder Ierse. Pa moest met helm en pukkel naar India, het gezin trok mee. Tot pa de eeuwigheid betrad en ma, inmiddels voorzien van ander bedgerief, Elisabeth terugstuurde voor een keurige opleiding. 16 jaar oud trouwde ze in het geheim een jonge officier en hop, weer naar India. Een paar jaar later vinden we haar, gescheiden en vol stoute plannen, plots in Spanje als danseres Maria Dolores Porris y Montez. Met een Spaans paspoort nog wel. Toen dit vals bleek, vluchtte ze naar Londen en had al snel veel succes als Lola Montez.

Het werd de start van een tocht langs vele steden en nog meer al dan niet betalende minnaars. Vol met door de tabloids van die dagen breed uitgemeten schandalen, opwindende intriges en zelfs politieke onrust. Ook Frankrijk (1844) liet ze meegenieten. Ze deelde het bed met illustere tijdgenoten als Frans Liszt en Alexandre Dumas (vader, al wil het verhaal dat ook Alexandre junior wel eens aanschoof), en verkeerde met Chopin, George Sand, Victor Hugo en Balzac. Kortom, een courtisane met wereldfaam, begeerd om haar sterk erotiserende dansstijl. Madonna zou er jaloers op zijn.

Het Franse avontuur eindigde met een opzienbarend proces nadat een minnaar in een duel gedood was. In Rusland had ze nog iets met tsar Nicolaj Pavlovitsj en diens gouverneur in Polen, maar haar finest hour kwam in München. Daar strikte zij de knotsgekke 60-jarige koning Ludwig I van Beieren. Die gaf zijn muze een eigen paleis inclusief een riante toelage van 20.000 florijnen. Elke avond bezocht hij haar tot een uur of 10, waarna zij welwillend de resterende Beierse adel van haar vele kwaliteiten liet genieten. Zelf was ze intussen door Ludwig opgewaardeerd tot Gräfin von Landsfeld en begon zich te bemoeien met de staatszaken van haar Liebhaber. Dus wederom een hele toestand. Het volk werd roerig, de regering trad af en uiteindelijk moest haar koning in 1848 het veld ruimen. Lola vluchtte per koets naar Oostenrijk.

Het spoor voerde uiteindelijk via Australië, waar zij hordes goudzoekers het hoofd op hol bracht en terloops een kritische krantenbaas met de zweep te lijf ging, naar Amerika. Ver na haar dood in 1861 in New York leverde haar tumultueuze leven nog inspiratie voor boeken, operettes en musicals, een opera en verschillende films.

Was Lola Montez een bad girl , zoals de Britse Victoriaanse pers haar afschilderde? Of toch de femme libre van de lovende Franse journalisten?

Pas de pub

Sinds gisteren mogen de vier Franse publieke tv-zenders geen reclameboodschappen meer uitzenden tussen 8 uur 's avonds en 6 uur de volgende ochtend. Bevel van de Franse president persoonlijk, die voor het gemak de bezwaren van het parlement maar naast zich neerlegde. Voor de vorm kondigde hij een nieuwe omroepwet aan. Daarin zal ook staan dat de president voortaan zelf de grote baas van de publieke omroep zal benoemen.
De oppositie sombert al over Télé-Sarkozy tous les soirs...

Beroering alom dus en de verschillende zenders zullen de komende dagen ongetwijfeld met acties reageren. De gederfde reclamegelden kunnen ze namelijk grotendeels op hun buik schrijven. Goed voor de kranten en tijdschriften, waarvan de directeuren kind aan huis zijn in het Elysée. Op France 2 gisteren al een ingekort journaal, de regionale zender France 3 dreigt met stakingen.

Straks dus veel minder geld voor creatieve pub zoals deze of een bijzondere van Zidane.
Beetje jammer, toch?

Economische vluchtelingen

De crisis. Het gesprek van de dag, ook bij buitenlanders in Frankrijk. Hoe gaat 't met de pensioenen, is de baguette al duurder en hoeveel kost een liter benzine vandaag (en waar je dan het goedkoopst kan tanken). En wat doet de taxe d'habitation (onroerendgoed belasting) en kun je beter in Frankrijk dan in je eigen land je euri op de bank bewaren. Kwel en kommer dus.

De meeste kopzorg hebben de Engelsen. Kijk maar naar de koers van hun heilige pond en je begrijpt waarom je plots niet meer voor de zondagmiddaglunch wordt uitgenodigd. Vorig jaar is dat pond 32% minder waard geworden in vergelijking met de euro. Dus aan het eind van de maand ook 32% minder op je Franse bankrekening. Terwijl de hypotheek even hoog blijft. Makelaars roepen dat ze sinds de lente geen Brit meer over de drempel krijgen. Voorheen goed voor 35 tot 40% van de handel, is het nu uitsluitend droefenis.

De nood is hoog, vooral in de Britse enclaves in de Dordogne, langs de Normandische kust, de chalets in de Alpen en de peperdure optrekjes langs de Côte d'Azur. Met hun dure pond hebben ze jarenlang de prijzen torenhoog opgeschroefd. De hypotheek in francs stelde destijds geen fluit voor, dus kopen maar.
Verkopen en terug naar Engeland wordt nu het doemscenario. Economische vluchtelingen, maar dan de andere kant op. Ze houden zo van Frankrijk, maar de broekriem kan helaas niet verder. Een frans spreekwoord zegt Quand on aime, on ne compte pas. Maar dat geldt niet meer voor de buren van de overkant.

Nog even Dakar: de verloren Belg van gisteren is terecht. Zijn piloot was echter vast naar de finish gereden om geen tijd te verliezen. Daar bleek dat er per auto toch echt twee inzittenden moesten zijn. Diskwalificatie dus.
De piloot was ook een Belg...

Dakar

Argentinië en Chili vormen dit jaar de arena voor de Dakar-ralley. Een Frans spektakel dat 30 jaar geleden werd bedacht door Thierry Sabine. Hij stuurde een paar honderd auto's, motoren en trucks van Parijs via Afrikaanse woestijnen en steppen naar Dakar. Toen vooral veel knotsgekke amateurs, van lelijke eend tot eigenbouw. Een door-en-door Britse Range Rover was in 1979 de eerste winnaar. Bemand door twee Fransen, dat wel. TV zorgde in de jaren daarna voor ongekend succes en Nederland kreeg in de Brabantse truck-coureur Jan de Rooij een heuse, zij het helaas vrijwel onverstaanbare, vedette.

Sabine heeft er zelf niet lang plezier van gehad. Tijdens de editie 1985 vloog zijn helicopter in een zandstorm tegen een duin. Met vier andere inzittenden op slag dood. Dat was tot nu toe ook het lot van 32 deelnemers, 7 journalisten en 9 Afrikaanse kinderen langs de route.
Vorig jaar werd het feestje afgeblazen na bedreigingen door Noord-Afrikaanse afscheidingsbewegingen. De organisatie, nu in handen van benzineboer Total en ASO (die van de Tour de France) heeft voor 2009 de hele handel op de boot gezet om 9574 km door Zuid-Amerikaanse woestenij te raggen.


De actiegroep Stop-Ralley-Dakar, tegen het doodrijden van Afrikaantjes èn verspilling van kostbare brandstof, was er met een Spaanstalige site als de kippen bij. No al Rally de la Muerte 2009 en América del Sur. Op dit moment zijn er overigens nog geen slachtoffers. Wel is een bijrijder na even te zijn uitgestapt spoorloos verdwenen in rondstuivend zand. Een zoektocht per helicopter had na 6 uur nog niets opgeleverd. De bijrijder komt uit België...

Robin des Bois

Het begon in Rennes, in de chique Galeries Fayette. Misschien niet toevallig de naam van de man die in de turbulente revolutiejaren het kladje met de rechten van de mens opvallend liet slingeren.
20 december 2008, de kerstverlichting suggereerde vrede op aarde. In de supermarché van het Bretonse warenhuis shopte een tiental militanten hun karretje nokvol en lieten de cassières in verbijstering achter met de mededeling dat ze gebruik maakten van de autoréduction. De zalm , fois gras en andere versnaperingen werden die avond bezorgd bij nachtverblijven van de locale daklozen, die zo hun eigen crisis kennen dezer dagen.

Niet veel later was de Monoprix in Grenoble aan de beurt. Ook daar werd 'zelfkorting' toegepast om sociaal zwakkeren te doen delen in eetbare vrede op aarde. En aan het begin van kerstavond sloeg Robin des Bois toe in de Parijse Rue du Faubourg-Saint Antoine. Monoprix zag wederom haar goedgevulde schappen benut voor goedertierenheid. Een poging tot onderhandelen door de dienstdoende bedrijfsleider resulteerde enkel in een blokkade van de kassa's en vertrekkende klanten. De opgetrommelde hermandad had niet het lef pakweg 70 volgelingen van de Franse Robin Hood voor het oog van de toevallig aanwezige media in de boeien te slaan. Waarop drank en spijs hun weg vonden naar de plekken waar illegalen, daklozen en andere sloebers de geboorte van het 2009e kerstkind afwachtten.

In 2001 werd een 25-jarige moeder van zeven kinderen door een Franse rechter slechts symbolisch gestraft na inkopen met autoréduction voor een vrai Noël.
Monoprix laat het er echter niet bij zitten.

Blessuretijd

31 december zou de laatste dag zijn. Om dat te vieren was hij een weekje naar Brazilië vertrokken. Terwijl thuis in een dertigtal departementen de noodtoestand werd afgekondigd omdat halfbevroren daklozen bijna het leven lieten, jogde hij met Carla over een warm strand. Een vissend jongetje dat er een foto van maakte werd door mannen met een oortje weggejaagd.
Die avond konden de locals niet in het plaatselijke eethuis terecht. Door mannen met een oortje ontruimd voor een romantisch avondje Sarko & Bruni.

Terug in Parijs ontdekte hij gelukkig nog een los eindje aan zijn Europese breiwerkje. Voordat zijn Tsjechische opvolger het in de gaten had, maakte hij een afspraak om in het nieuwe jaar de bonje tussen Tel Aviv en Hamas te gaan sussen. Voor de vorm mag een Tsjechische minister mee om de spullen te dragen. Zo regeer je over je graf heen. Een traditie uit koninklijke tijden.

Het is een laatste poging om in blessuretijd nog te scoren. Nog even dan. Afscheid nemen van het Europese speeltje kost veel moeite. Gewoon weer met de hogedrukspuit de banlieus in. Geen prettig vooruitzicht. En straks ook nog alle aandacht naar Obama.

2009 wordt een zwaar jaar voor de hoofdbewoner van het Elysée.

Nieuwjaarsdag...